Σκέψεις για τον "Φρανκενστάιν" της Μαίρη Σέλεϊ (του Χάρη Κανάκη)

 

Διαβάζοντας για δεύτερη φορά το αριστούργημα της Μαίρη Σέλεϊ "Φρανκενστάιν", δεν μπορώ να μην  θαυμάσω για άλλη μια φορά τον τρόπο που έχει επιλέξει η συγγραφέας να μιλήσει για τις πανανθρώπινες αξίες και τις προσωπικές αγωνίες της ίδιας αλλά και της εποχής της (αρχές του 1800). Αξίες που διαπερνούν τους αιώνες και την ανθρώπινη ύπαρξη έως τις μέρες μας.

Το λογοτεχνικό εύρημα, σε αυτό το γοτθικό μυθιστόρημα, του αποτρόπαιου τέρατος, έχει σαν στόχο να υπογραμμίσει και να αποκαλύψει. Απαιτεί την προσοχή του κοινού και την έχει με τον πιο εμφατικό τρόπο.
Το αξίωμα των ζητημάτων που απασχολούν και διατρέχουν ολόκληρο το έργο είναι τρισυπόστατο.

Το τέρας από την στιγμή που συνειδητοποιεί την ύπαρξη του, ακόμα και ως ένα λάθος της φύσης, ζητά απεγνωσμένα τρία πράγματα.
Πρώτα ζητά αγάπη, που εννοείται δεν βρίσκει, δεύτερον ζητά και διεκδικεί την μυσταγωγία της γνώσης και τέλος ζητά από τον επιστήμονα δημιουργό του, την συντροφικότητα έχοντας στο διαταραγμένο του μυαλό την ουτοπία της ύπαρξης μιας συντρόφου. Ενός δηλαδή πλάσματος όπως εκείνος.

Συνεπώς είναι απόλυτα φυσιολογικό στην εξέλιξη του βιβλίου, η τρομακτική όψη του πλάσματος να περνάει σε δεύτερη μοίρα.
Το δραματικό φινάλε είναι απόλυτο δημιούργημα της ευαίσθητης φύσης της συγγραφέως, η οποία με τη σειρά της διακατέχεται από τις αρχές του διαφωτισμού και των νέων ιδεών της εποχής της, σε τέχνη και επιστήμες.

Ο στόχος της Μαίρης Σέλεϊ έχει επιτευχθεί. Θέλει να τραβήξει την προσοχή του αναγνώστη και να μιλήσει για την αγάπη, τη δίψα για γνώση αλλά και την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη και τις ανάγκες της.
Όσοι είδαν αυτό το μυθιστόρημα ως ένα ακόμα γοτθικό θρίλερ έχασαν κάτι.

Χάρης Κανάκης
2-2-23

Ο τελευταίος πειρασμός (του Νίκου Καζαντζάκη)

Σήμερα 5-12-22 έπειτα από 27 ημέρες ολοκλήρωσα την μελέτη του Τελευταίου Πειρασμού του Νίκου Καζαντζάκη.

Ένα βιβλίο βαθιά θρησκευτικό και ανθρώπινο, που σε περιμένει υπομονετικά να ωριμάσεις για να αρχίσεις το μεγάλο ταξίδι.

Ένα βιβλίο κατάδυση και ένα σύγχρονο Ευαγγέλιο για εκείνον τον άνθρωπο που αναζητά απάντηση σε όλα τα μυστικά ερωτήματα που θέτει μια ανήσυχη ψυχή.

800 σελίδες μυσταγωγίας και λογοτεχνίας υψηλής αισθητικής.

Χάρης Κανάκης

Συγγραφέας-Συνθέτης -Πιανίστας

Νίκος Καζαντζάκης, 26-10-57. Ημέρα μνήμης. Σκέψεις για το μεγάλο δημιουργό. (του Χάρη Κανάκη)

 

Σήμερα είναι  η ημέρα επετείου του θανάτου του Νίκου Καζαντζάκη (26-10-57). Αυτού του κολοσσού της ανθρώπινης διανόησης, που ως συγγραφέας, ποιητής, στοχαστής, φιλόσοφος, επηρέασε όσο κανένας την παγκόσμια λογοτεχνία.

Εντελώς συμπτωματικά αυτή την περίοδο ξαναδιαβάζω για τρίτη φορά στη ζωή μου, όλα του "τα ταξιδιωτικά", κάνοντας αυτή τη φορά μια έρευνα και μία ανάλυση σε βάθος που έχει αρχίσει στις αρχές Σεπτεμβρίου και θα τελειώσει άγνωστο πότε.
Ως συστηματικός αναγνώστης, ποτέ μου δεν μπόρεσα να βρω διανοητή του μεγέθους του, που να μπορεί να σταθεί δίπλα του, είτε Έλληνα είτε ξένο, όσο κι αν αυτό ακούγεται υπερβολικό στα αυτιά μερικών.

Η κάθε λέξη, η κάθε παράγραφος, το κάθε σημείο στίξεως, στη γλώσσα του και στην τεχνική του, βρίσκεται με μαγικό τρόπο στο σωστό σημείο, ερεθίζοντας και ενεργοποιώντας εκείνες τις ευαίσθητες χορδές μέσα μας, χαρίζοντάς μας ανεπανάληπτες αναγνωστικές εμπειρίες και αξιοθαύμαστη εσωτερικότητα.
Το μόνο που μας ζητάει να κάνουμε ο κύριος Νίκος, είναι να καθαρίσουμε τον μαυροπίνακα της ψυχής μας και του μυαλού μας, με εκείνη την πεποίθηση που μέχρι τώρα είχε θρονιαστεί μέσα μας, να πάει για λίγο στην άκρη και να δεχτούμε με γαλήνη και πραότητα, τα ευεργετικά κελεύσματα της υπέροχης τέχνης και κοσμοθεωρίας του.

Είθε το πνεύμα του να οδηγεί τα βήματα της ανθρώπινης ύπαρξης και να μας κάνει να βλέπουμε τα πάντα γύρω μας με εκείνο τον τρόπο που τόσο αγαπούσε. Σαν να τα βλέπουμε όλα για πρώτη φορά αλλά και τελευταία.

Χάρης Κανάκης
26-10-22

Χάρης Κανάκης: Πνευματικός Άθλος το να είσαι Ελεύθερος.

Αν αποφασίσεις κάποια στιγμή να φανερώσεις τη γνώμη σου είναι βέβαιο ότι αυτή η γνώμη σου όποια κι αν είναι, θα εξαγριώσει τους "αντίθετους".

Γιατί το να βλέπεις και να κρίνεις με ψυχική και πνευματική ανεξαρτησία τα σύγχρονα πάθη, θεωρείται θανάσιμο αμάρτημα και από τις δύο παρατάξεις, που αποτελούν τη συμπαγή απλοϊκή μάζα του σκεπτόμενου όχλου.
Το "ναι" και το "όχι" είναι για αυτούς οι δύο μονάχα επιτρεπόμενες επιβαλλόμενες απαντήσεις.

Το άσπρο και το μαύρο ανάμεσα σε αυτά τα δύο ακρότατα όρια δεν επιτρέπουν καμία συνθετική προσπάθεια στο σκεπτόμενο ελεύθερο άνθρωπο.

Το να κοιτάζεις με ελεύθερο μάτι τη σημερινή παγκόσμια, και εσωτερική πραγματικότητα, το να ομολογήσεις τις αρετές και συνάμα την ατιμία, το φως και το σκοτάδι, είτε άνθρωπος είναι είτε ιδέα, να 'σαι με μία λέξη "ελεύθερος", καταντάει στενάχωρος και όλο και πιο επικίνδυνος πνευματικός άθλος.

Χάρης Κανάκης

Συνθέτης Πιανίστας Συγγραφέας

Μέλος ΠΕΛ

Μέλος ΕΕΜ

ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΣΕΡΙΦΟΥ 1916 και το σχετικό με τα γεγονότα διήγημα του Χάρη Κανάκη.

Μεταλλεία Σερίφου,

21 Αυγούστου 1916.

Τέσσερις απεργοί δολοφονούνται από τους μηχανισμούς του κράτους και της εργοδοσίας. Ήταν μια ταξική σύγκρουση που καταγράφεται ανάμεσα στις σημαντικότερες του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα.

Πολλοί γνωρίζουν από κάποιον δικό τους άνθρωπο τα γεγονότα, τα οποία μεταφέρονται παρόλο που έχουν περάσει δεκαετίες.

Πολλοί μεταλλωρύχοι έχασαν τη ζωή τους μέσα στις στοές, από την άγρια εκμετάλλευση και τις απάνθρωπες συνθήκες δουλειάς. Στη Σέριφο, μαζί με τη θλίψη για τα θύματα, υπάρχει η περηφάνια για την ιστορική απεργία του 1916, αλλά και τους αγώνες που ακολούθησαν μέχρι και το 1963, όταν τερματίστηκε και η λειτουργία των μεταλλείων.

Έχω κάνει, σχετική και μεγάλη, έρευνα για το θέμα και έχω γράψει διήγημα, εμπνευσμένο από τα γεγονότα, με τίτλο "Πέτρινο Κάλεσμα".

Το διήγημα αυτό βρίσκεται στο βιβλίο μου με τίτλο "Το σπίτι της οδού Υακίνθου" και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Andy's Publishers.

Το διήγημα είναι μια μεταφυσική εμπειρία μεταφοράς του κεντρικού ήρωα, από το σήμερα στο χθες. Η εντατική έρευνα του και η ταύτιση του με τα γεγονότα και το νησί, τον κάνουν μυστηριωδώς να ζει για μερικά λεπτά τα γεγονότα ζωντανά, γίνεται μέρος αυτών, κινδυνεύει αναπάντεχα και επανέρχεται στο σήμερα, βιώνοντας μια εκπληκτική μεταφυσική εμπειρία, ενώ διαβάζοντας το κείμενο ο αναγνώστης μαθαίνει από κοντά το τι πραγματικά συνέβη εκείνες τις τραγικές στιγμές.

Μάλιστα είναι η πρώτη ιστορία στο βιβλίο, με τη σύμφωνη γνώμη του ειδικού επιμελητή και του εκδότη.

Το βιβλίο εκδόθηκε το 2019 και πάει πολύ καλά.

Το φθινόπωρο θα κυκλοφορήσει το νέο μου βιβλίο με τίτλο "Εκείνο έξω από την πόρτα" με ιστορίες τρόμου και φαντασίας.

Επίσης με μεγάλη μου χαρά μαθαίνω ότι το συγκεκριμένο βιβλίο (Το σπίτι της οδού Υακίνθου), εκτός από τις πολύ ικανοποιητικές του πωλήσεις, προωθείται από πολλά βιβλιοπωλεία μεταξύ άλλων και η ιστορική "Πρωτοπορία".

Χάρης Κανάκης

Μέλος Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών-ΠΕΛ

Μέλος Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών-ΕΕΜ

Μια εκ βαθέων εξομολόγηση σχετικά με τις έννοιες "Καλλιτέχνης" και "Δημιουργία στην Τέχνη" (του Χάρη Κανάκη)

"Ο πραγματικός καλλιτέχνης μες το μυαλό μου δεν είναι τίποτα άλλο από ένας ηθοποιός θεατρικού μονολόγου, που βρίσκεται στο σανίδι μόνος του, με λίγους θεατές μέσα στο θέατρο να τον παρακολουθούν να ποτίζει με αγωνία και ιδρώτα τις τριμμένες σανίδες της σκηνής, καθώς η αγωνία για την ανθρώπινη ύπαρξη και τα όρια της ανθρώπινης δημιουργικότητας του ροκανίζουν το σώμα σαν πεινασμένο σαράκι.

Αυτό το είδος καλλιτέχνη έχει βαθιά μέσα του ριζωμένο το σύνδρομο του Δον Κιχώτη ο οποίος όμως δεν είναι απλώς η περίπτωση ενός ακόμα διαταραγμένου τρελού, που έχει στόχο να μας διασκεδάσει με τα παράξενα πράγματα που λέει και τα περίεργα φερσίματα του, αλλά είναι μία φιλοσοφική λίθος η οποία βλέπει τους τεράστιους ανεμόμυλους σα γίγαντες της απομόνωσης και του υπαρξιακού άγχους. Το άγχος αυτό μεταφράζεται και εξαργυρώνετε με τη δημιουργία πνεύματος όπως λέει ο Καζαντζάκης.

"Να κάνουμε την ύλη πνεύμα".

"Τρως ψωμί και γράφεις βιβλίο. Τρως αλάτι και γράφεις ποίημα. Πίνεις κρασί και γράφεις μία ελεγεία για πιάνο, πίνεις νερό να ξεδιψάσεις ένα καυτό καλοκαιρινό απομεσήμερο κι είναι έτοιμη μία συμφωνία" όπως λέω εγώ.

Ο καλλιτέχνης Δον Κιχώτης είναι ταυτόχρονα μαχητής της τέχνης του, αποφασισμένος να δώσει τον αγώνα μέχρι το τέλος μην υπολογίζοντας τις συνέπειες. Αδιαφορώντας αν τα χτυπήματα που θα λάβει του στερήσουν ένα χέρι, ένα πόδι ένα αυτί, η ολόκληρη την ύπαρξη του. Το γνωρίζει αυτό καλά, όπως επίσης γνωρίζει ότι αυτό το χέρι, αυτό το πόδι και αυτό το αυτί δεν ανήκουν σε εκείνον, αλλά είναι βαριά κληρονομιά που του άφησαν οι προηγούμενοι καλλιτέχνες, δάσκαλοι, μαχητές πριν από αυτόν, εκείνοι που πιθανώς δημιούργησαν σε ακόμα μεγαλύτερο σκοτάδι και σε ακόμα μεγαλύτερο φόβο, σε πολύ πιο δύσκολες δηλαδή συνθήκες και που το έργο τους ίσως είναι πολύ περισσότερο άξιο μνήμης και προσοχής.

Είναι προσηλωμένος ο καλλιτέχνης μαχητής, στο στόχο του πού δεν είναι άλλος από την δημιουργία έργου και ανύψωση του ανθρώπινου πολιτισμού όλο και ψηλότερα.

Εικάζω ότι η ιστορία του Δον Κιχώτη είναι μία τραγική αλληγορία που θέτει τα όρια και τις βάσεις ολόκληρου του οικοδομήματος της σύγχρονης τέχνης. Καθαρό δημιούργημα της Αναγέννησης και των "Νέων Ιδεών" ο Δον Κιχώτης αποτελεί τον παιάνα που καλεί όλους τους σύγχρονους δημιουργούς σε εγρήγορση και αγώνα. Είναι ο γεννήτορας συνείδησης και ο πρωτοπόρος δάσκαλος.

Είμαι βέβαιος και μαζί μου και πολλοί άλλοι, που θεωρούν αυτό το έργο αριστούργημα ότι ο Θερβάντες είχε όλα τούτα στο μυαλό του όταν έγραφε αυτό μνημειώδες έργο.

Ο καλλιτέχνης είναι αντιμέτωπος εκτός των άλλων με την αγωνία του "Ιερού Τρόμου" όπως αυτός καταγράφεται στο έργο του Φρειδερίκου Νίτσε και του Νίκου Καζαντζάκη αλλά και πολλών άλλων καλλιτεχνών όπως οι Μπωντλαίρ, Κάφκα, Σαρτρ και λοιπά.

Ως καταραμένος ποιητής - βλέπε γενικότερα, όπου ποιητής καταραμένος δημιουργός, καταραμένος καλλιτέχνης - ο νέος σαλτιμπάγκος της κοινωνίας είναι εκτός από καθρέφτης της και έτοιμος να τη διασκεδάσει με τα κουδουνάκια και τα αστεία καμώματά του.

Όλοι εκείνοι που δεν τον καταλαβαίνουν και τον χλευάζουν νομίζουν ότι του κάνουν κακό αλλά ουσιαστικά τροφοδοτούν το πάθος του και την επιμονή του για ακατάπαυστη δημιουργία και μεγαλύτερο αγώνα.

Έχει επίγνωση της ευθύνης του και γνωρίζει ότι ποιεί έργο, ποιεί ήθος, φτιάχνει αριστουργήματα από το τίποτα, μετουσιώνοντας την ανθρώπινη αγωνία για το επέκεινα.

Ο "ιερός τρόμος" καθοδηγεί τις πράξεις όλων μας ακόμα και αν δεν το γνωρίζουμε, ακόμα και αν οι περισσότεροι από μας δεν θέλουν να το παραδεχτούν.

Κάθε δευτερόλεπτο που περνάει, κάθε λεπτό, κάθε ώρα, κάθε μέρα που περνάει μας οδηγεί όλο και πιο κοντά στο αναπόφευκτο τέλος. Ο καλλιτέχνης το έχει συνειδητοποιήσει αυτό πριν από οποιονδήποτε άλλον και εκμεταλλεύεται το χρόνο του όσο μπορεί πιο δημιουργικά. "Μία αστραπή η ζωή μας αλλά προλαβαίνουμε" λέει ο κύριος Νίκος (Καζαντζάκης).

Ο καλλιτέχνης το γνωρίζει πολύ καλά αυτό, δεν υπάρχουν περιθώρια για παρερμηνείες, ποτέ δεν υπήρχαν, δεν είχε το χρόνο και την πολυτέλεια να αφήσει τα λεπτά να κυλήσουν μάταια και χωρίς στόχο και σκοπό.

Ο χρόνος που περνάει μας οδηγεί με αργά και βασανιστικά βήματα προς το μεγαλύτερο τέλος, την τελευταία έξοδο. Την ολοκλήρωση και τελεονομία της ύπαρξης και την αιώνια πιθανότητα λήθης.

Το αίσθημα της αιώνιας λήθης απασχολεί περισσότερο από τον καθένα ανθρώπους με ανήσυχο πνεύμα όπως είναι ο καλλιτέχνης, ο ηθοποιός, ο ποιητής, ο συγγραφέας, ο ζωγράφος, ο συνθέτης.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αγωνία για το δημιουργό από αυτήν του να έχει καλή τύχη το έργο του. Όπως δεν υπάρχει και καλλιτέχνης που να μην έχει σκεφτεί την ύπαρξή του σε ένα μελλοντικό κόσμο που επικρατεί μόνο η λήθη και η αδιαφορία για το έργο του για ό,τι δημιούργησε για ό,τι έπραξε.

Όλες οι ενέργειες όλων των καλλιτεχνών στον κόσμο επικεντρώνονταν πάντα στον ίδιο στόχο, το έργο τους να μη χαθεί και να υπάρχουν άνθρωποι που θα το ακούσουν, θα το δουν, θα το ερμηνεύσουν, θα το αξιοποιήσουν και θα το αξιολογήσουν.

Εδώ βέβαια υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις καλλιτεχνών που υπήρξαν μεγαλύτεροι από το έργο τους όπως και άλλες περιπτώσεις εκείνων που το έργο τους ήταν μεγαλύτερο από εκείνους.

Στο έργο μου ποτέ δεν ξεχώρισα τη σύνθεση από τη λογοτεχνία ήταν και τα δύο συνοδοιπόροι και το ένα συμπλήρωνε το άλλο, το ένα στήριζε το άλλο καθώς ένα από τα δύο γονάτιζε από τις δυσκολίες της αδιαφορίας και της αναλγησίας των υπευθύνων πολιτισμού. Ο υπεύθυνος της ορχήστρας ή του δημοσίου οργανισμού που δεν απαντάει ποτέ στα μηνύματά μου και τα αναπάντητα e-mails που συνοδεύονται από διαβεβαιώσεις κούφιες και ψεύτικες καλλιεργώντας ελπίδες χωρίς αντίκρισμα, είναι για μένα πηγή έμπνευσης.

Αυτή η πηγή έμπνευσης πού είναι πιο δυνατή από όλες και που τροφοδοτεί την ανεξάντλητη δίψα για δημιουργία σε πείσμα όλων εκείνων τον ανευθυνουπεύθυνων που κάνουν ότι μπορούν για να συνεχίσουμε να δημιουργούμε στο σκοτάδι παραμένοντας στο σκοτάδι και αγνοώντας μας επιδεικτικά. Δεν διστάζουν λοιπόν αυτοί οι κύριοι να μας χαρίζουν απλόχερα και γενναιόδωρα ό,τι πολυτιμότερο έχουν ετοιμάσει για μας, χωρίς εμάς, αλλά με απόλυτους αποδέκτες όλους εμάς τους "εύπιστους συγκινημένους" που περιμένουν με προσμονή και ελπίδα στην άλλη άκρη του τηλεφώνου την κλήση που δεν έρχεται ποτέ.

Πολιτισμός παρόλα αυτά δεν είναι πόσα ποιήματα έχουμε γράψει, πόσα βιβλία έχουμε διαβάσει, πόσες συμφωνίες έχουμε συνθέσει, αλλά ο τρόπος που φερόμαστε στους γύρω μας, η γενναιοδωρία με την οποία ακούμε κάποιον να μιλάει για τον εαυτό του, ο χρόνος που δίνουμε στους ανθρώπους και οι ευκαιρίες να μας δείξουν ό,τι καλύτερο έχουν, ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε την κοινωνία και κυρίως ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε το επερχόμενο τέλος, η αξιοπρέπεια με την οποία βλέπουμε το χρόνο να ροκανίζεται και την συλλογική αγωνία να μας επιβάλλεται ως κληρονομιά όλης της ανθρωπότητας.

Όσο για την έμπνευση δεν μπορώ να αρνηθώ ότι αυτή προέρχεται από τα πάντα και τα πάντα είναι έμπνευση.

Σε μία συνέντευξη του ο ποιητής Αντώνης Φωστιέρης αφού ακούει προσεκτικά την περισπούδαστη ανάλυση της δημοσιογράφου, πάνω στην ποίηση του, τη ρωτάει με αφοπλιστική απλότητα, "τι εννοείτε". Είναι τόσο κατανοητό για μένα αυτό το ερώτημα μέσα στο συνονθύλευμα της ανάλυσης που επιχείρησε η δημοσιογράφος, που δεν τολμώ να το σχολιάσω παραπάνω.

Αυτές οι τόσο γεμάτες ουσία, απορία και δύναμη λέξεις μπορούν για μένα να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης λοιπόν. Δεν μπορώ να το εξηγήσω περισσότερο σε κάποιον που δεν καταλαβαίνει τι εννοώ.

Ένας ήχος που διαπερνά την ησυχία της νύχτας ή αντίθετα μία σιωπή που κάνει την παρουσία της έντονη μέσα σε μία μεγαλοπρεπή φασαρία, είναι πηγή έμπνευσης για μένα.

Ένα κορίτσι πού στέκεται περιμένοντας τη συγκοινωνία κάτω από μία φωτισμένη λάμπα στο δρόμο, είναι πηγή έμπνευσης για μένα.

Ένας μαθητής που θα με ρωτήσει τι σηματοδοτεί αυτό το κρεσέντο στη συγκεκριμένο νυχτερινό του Σοπέν, είναι πηγή έμπνευσης για μένα.

Μία ταινία που με συγκινεί με το θέμα της και τις ερμηνείες των ηθοποιών της αλλά και την εμπνευσμένη σκηνοθεσία, είναι πηγή έμπνευσης για μένα.

Ένας ηθοποιός λίγο πριν βγει στη σκηνή να πει το μονόλογο του, είναι πηγή έμπνευσης για μένα.

Ένα παιδί που χάνει τη ζωή του καθώς μαζί με τους γονείς του προσπαθεί να περάσει στην απέναντι όχθη ή ακτή αναζητώντας την ελπίδα, κολυμπώντας και παλεύοντας με τα κύματα, είναι πηγή έμπνευσης για μένα.

Ένας πίνακας στην άκρη μιας σκοτεινής αίθουσας μουσείου που δεν προσέχει κανείς, ένα ταπεινό τραγούδι ενός άσημου καλλιτέχνη, ένα ποίημα που δεν δημοσιεύτηκε ποτέ, ένα κιτρινισμένο απόκομμα εφημερίδας, μία σπασμένη κούκλα στο δωμάτιο ενός παιδιού, μία φράση που δεν πρόσεξε κανείς σε ένα ξεχασμένο βιβλίο στην άκρη μιας βιβλιοθήκης, είναι πηγή έμπνευσης για μένα.

Τέλος πηγή έμπνευσης για όλους μας πρέπει να είναι η δίψα για αληθινή ζωή, η αγάπη για το συνάνθρωπο, η προστασία της φύσης και των ζώων, η αλληλεγγύη, ο αλτρουισμός και η βαθιά συγκίνηση για τα πράγματα που αξίζουν.

Τα πράγματα που αξίζουν είναι εκείνα που μας διαμόρφωσαν χωρίς να το καταλάβουμε, ακόμα και τις στιγμές που εμείς τα κοιτούσαμε αδιάφορα μασώντας καθημερινότητα, γεμάτοι αυτοπεποίθηση ότι το τέλος θα αργήσει να έρθει, ίσως και να μην έρθει ποτέ. Γεμάτοι νιάτα, σφρίγος και δύναμη τότε που κοιτούσαμε την αρρώστια και χλευάζαμε τον πόνο. Ξεγελάγαμε το θάνατο περνώντας το δρόμο τρέχοντας, λίγο πριν το μεγάλο φορτηγό μας αγγίξει τη φτέρνα".

Απόσπασμα από το βιβλίο μου με τίτλο "Η ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΥΠΙΣΤΩΝ"

Χάρης Κανάκης

Συνθέτης, Πιανίστας, Συγγραφέας

Μέλος ΕΕΜ

"Μια σπάνια μνήμη..."

 

Αυτή η σπάνια φωτογραφία μου θύμισε την περίοδο που με καλούς φίλους συνήθιζα να ανεβαίνω στην Πάρνηθα εξερευνώντας αρχαία και δύσβατα μονοπάτια.

Κάποια από κείνες τις ημέρες, έχοντας χαθεί εντελώς και ψάχνοντας για αρκετές ώρες το δρόμο για την επιστροφή, αντικρίσαμε ένα συγκλονιστικό θέαμα...
Τους αγκαλιασμένους σκελετούς δύο αρσενικών ελαφιών μέσα σε ένα μεγάλο χαντάκι, μπερδεμένους με τα κλαδιά των δέντρων και των θάμνων, που προφανώς σκοτώθηκαν καθώς τσακώνονταν κατά την περίοδο ζευγαρώματος, με τα κέρατά τους μπλεγμένα.

Ποτέ δεν κατάφερα να ξαναβρώ εκείνο το σημείο όσο κι αν έψαξα, μα πάντα θα το θυμάμαι με θαυμασμό και δέος για το μεγαλείο της φύσης και της ζωής. 

Χάρης Κανάκης

"Παρουσίαση βιβλίων", ό,τι πιο ξεπερασμένο και αναχρονιστικό.

"Παρουσίαση βιβλίων", ό,τι πιο ξεπερασμένο και αναχρονιστικό. Για πολλούς λόγους!
Όσες φορές έχω πάει έχω μετανιώσει και τις περισσότερες φορές αισθάνθηκα άσχημα για τους δημιουργούς.


Εκδόθηκαν δύο βιβλία μου και δεν δέχτηκα πότε να τα παρουσιάσω σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις! 
Κακόγουστες αναχρονιστικές και εντελώς γελοίες, εξευτελίζουν τις περισσότερες φορές συγγραφέα και βιβλίο! 

Το βιβλίο, από μόνο του, είναι ένα δημιούργημα ιερής πνευματικής εργασίας που δεν χρειάζεται φαμφάρες, και το οποίο πρέπει να σεβόμαστε! 

Η συνήθεια των παρουσιάσεων ανήκει πλέον στο παρελθόν. Γινόταν εποχές που δεν υπήρχε η δυνατότητα να έχεις άλλη ενημέρωση για το βιβλίο και τον συγγραφέα του. Τώρα πια, εδώ και πολλά χρόνια δηλαδή, μπορείς να ενημερωθείς από το διαδίκτυο για τα πάντα σχετικά με το βιβλίο και τον συγγραφέα του, αρκεί να ξέρεις να ψάξεις. 

Μία πιθανότητα ύπαρξης υπάρχει για τέτοιου είδους εκδηλώσεις....η περίπτωση που κάποιος θέλει να γνωριστεί προσωπικά με τον συγγραφέα. (Κάτι που οι περισσότεροι σοβαροί άνθρωποι, συγγραφείς ή αναγνώστες αποφεύγουν πλέον και βαριούνται αφόρητα γιατί τις περισσότερες φορές τους ρωτούν σαχλαμάρες!).
Στον 21 αιώνα της δικτύωσης ποιος έχει ανάγκη τέτοιου είδους εκδηλώσεις; Μόνο οι γραφικοί!

X.K.

"Ο νέος άνθρωπος....αυτός ο βλάκας" (του Χάρη Κανάκη)

Σκέψεις με αφορμή μία συνέντευξη. 

(Χάρης Κανάκης 14-3-19)

Η Μαρία Σολωμού δεν είναι από τις αγαπημένες μου ηθοποιούς, για πολλούς λόγους. Παρόλα αυτά είμαι αναγκασμένος να συμφωνήσω μαζί της ακούγοντας την να μιλάει σε συνέντευξη της στην τηλεόραση για το θέμα της κατάρτισης των σημερινών σπουδαστών στις δραματικές σχολές και με αφορμή αυτό να καταγράψω κάποιες εκτιμήσεις από την 30ετή εμπειρία μου ως καθηγητής μουσικής.

Αναφέρει λοιπόν, ότι σχεδόν όλοι οι μαθητές της πηγαίνουν στη σχολή χωρίς να έχουν την παραμικρή γνώση στο αντικείμενο που πρόκειται να σπουδάσουν. Η Σολωμού περιγράφει στη συνέχεια με απλότητα μία αντιπροσωπευτική σκηνή. "Μπαίνουν στη σχολή κοιτώντας γύρω τους αδιάφορα. Η νοοτροπία είναι πάντοτε η ίδια, τι είναι εδώ, για να δω μου αρέσει, εντάξει μωρέ καλά είναι, πάμε". Σε αντίθεση με τη γενιά της, όπως λέει, που το 80% των συμμαθητών της είχε ήδη πριν γραφτεί στη σχολή, γνώσεις πάνω στο θέατρο και όντας υποψιασμένη για το τι έχει να αντιμετωπίσει. Μία γενιά όπως και οι πολύ προηγούμενές της, πού γνώριζε σημαντικούς συγγραφείς, γνώριζε θεατρικές παραστάσεις, γνώριζε απέξω κάποια θεατρικά κείμενα που ήταν σημαντικά και αποτελούσαν τη βάση για το ξεκίνημα του σπουδαστή νέου ηθοποιού. Δυστυχώς σήμερα αυτό δεν υπάρχει. Σε όλους τους τομείς της εκπαίδευσης, συμπληρώνω εγώ, έχουμε να κάνουμε με τους σπουδαστές νέου τύπου, οι οποίοι μπορεί να έχουν πρόσβαση στη γνώση μέσω του internet αλλά έχουν μεταβληθεί στους λεγόμενους σύγχρονους "έξυπνους βλάκες"...idiot savant... Όπως τους λένε οι Γάλλοι. Απαιτητικούς ξερόλες που τους διαφεύγει η ουσία και η πραγματική γνώση, ενώ πολλές φορές κάποιοι από αυτούς δεν έχουν και κανένα σεβασμό για οτιδήποτε προηγήθηκε πριν από εκείνους.

Και στη μουσική και γενικότερα στην τέχνη υπάρχουν τέτοια φαινόμενα όπου η έπαρση από την εύκολη γνώση και την υπερεκτίμηση του ταλέντου, έχει αντικαταστήσει την ουσιαστική αγάπη για τη μάθηση και την έρευνα. Ο σημερινός σπουδαστής τα θέλει όλα εδώ και τώρα. Όλα γρήγορα και στο πιάτο, χωρίς καμία διάθεση σε βάθος μελέτης, κόπο και υπερπροσπάθειας. Γνώρισα και γνωρίζω πολλούς τέτοιους τύπους οι οποίοι περιφέρουν τη μετριότητα των γνώσεών και των ικανοτήτων τους εν είδει εξαιρετικής αυθεντίας, έχουν άποψη για τα πάντα και θεωρούν τον εαυτό τους κορυφαίο. Σε έναν κόσμο που η "πιστοποίηση σπουδών" είναι πολύ σημαντικότερη από την ουσιαστική γνώση, πολύ γρήγορα θα δημιουργήσει, αν δεν το έχει κάνει ήδη, τη νέα πολιτιστική κρίση που θα αποτελειώσει εντελώς ότι έχει απομείνει από την ήδη ταλαιπωρημένη κοινωνία.

"Ο νέος άνθρωπος", το δημιούργημα της σύγχρονης υπερπληροφόρησης, της βιαστικής ενημέρωσης και της γελοίας δυτικής κοινωνίας της αφθονίας, είναι πλέον εδώ, εγωκεντρικός και αφελής, τόσο βλάκας όσο χρειάζεται για να μην αναγνωρίζει το μέγεθος του λάθους του και τόσο έξυπνος όσο χρειάζεται για να αδιαφορεί για την ουσία της πραγματικής γνώσης και πνευματικότητας της ανθρώπινης φύσης.

Ευτυχώς όπως παντού, υπάρχουν και εδώ οι λαμπρές εξαιρέσεις ανθρώπων και νέων που έχουν ανάγκη την σωστή κατάρτιση αναγνωρίζουν το μέγεθος της δυσκολίας που έχουν να αντιμετωπίσουν και διαρκώς μελετούν αυτοελέγχονται και εξελίσσονται. Από αυτούς και μόνο από αυτούς υπάρχει η ελπίδα οι κοινωνίες να προχωρήσουν. Να σηκώσουν ανάστημα στη μετριότητα, το εύκολο και το γρήγορο και να δημιουργήσουν ένα νέο κόσμο.

Τεχνική "Σαύρας Γκέκο" και πιανιστικός αυτοσχεδιασμός. (του Χάρη Κανάκη).

Σαν πιανίστας και σαν ένας καλλιτέχνης που αυτοσχεδιάζει στο πιάνο από τότε που θυμάται τον εαυτό του, χρησιμοποιώ στον πιανιστικό αυτοσχεδιασμό μου, μια πολύ μεγάλη γκάμα τεχνικών και στυλ, όπως και πολλών εφέ, μέσα και έξω από το πιάνο, που κάποια από αυτά είναι η αλήθεια ότι δεν συνηθίζονται ιδιαίτερα. 

Ένα από αυτά είναι το πάρα πολύ γρήγορο και άναρχο κατέβασμα σε όλη την έκταση του πιάνου, διαπερνώντας με μεγάλη ταχύτητα τα πλήκτρα-μαύρα και άσπρα-μιμούμενος το χαρακτηριστικό τρέξιμο της σαύρας "ΓΚΕΚΟ"! 
Μίας σαύρας η οποία θεωρείται ένα από τα πιο γρήγορα ερπετά που επιπροσθέτως έχει την ικανότητα να τρέχει πάνω στην επιφάνεια του νερού χρησιμοποιώντας ακριβώς αυτόν τον χαρακτηριστικό τρόπο κίνησης!

Η μίμηση της κίνησης του ερπετού απαιτεί από τον πιανίστα εξαιρετική ευλυγισία, δύναμη και ταχύτητα, όπως και την ιδιαίτερη γνώση εκείνων των ανατομικών δυσκολιών που υποχρεώνουν τον ερμηνευτή να σηκώσει τόσο όσο χρειάζεται τον καρπό του, μιμούμενος όπως προαναφέραμε την ξεχωριστή αυτή κίνηση της σαύρας "Γκέκο". Να συμπληρώσω σ' αυτό το σημείο, ότι το συγκεκριμένο αυτοσχεδιαστικό τρικ που έχει ένα πολύ ιδιαίτερο ηχόχρωμα με έντονο το στοιχείο της ατονικής ασάφειας, καλό είναι να χρησιμοποιηθεί με σύνεση και εντελώς αναπάντεχα, συμβάλλοντας στην ενδυνάμωση του συνολικού ενδιαφέροντος και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν ένα ιδιαίτερο τεχνικό εφέ και τίποτα περισσότερο. Αυτό μια και η συχνή χρήση του το αποδυναμώνει και έχει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα.

Κλείνοντας, θα μπορούσα να πω με ιδιαίτερη χαρά πως έχω δώσει εδώ και χρόνια (από το 2010, όταν την πρωτοχρησιμοποίησα) σε αυτό το τόσο εντυπωσιακό τεχνικό εύρημα, το όνομα της συγκεκριμένης σαύρας, μια και όσο κι αν έψαξα για χρόνια δεν βρήκα αντίστοιχη ονομασία σε τούτη την κίνηση σε παγκόσμιο επίπεδο! Επίσης να διευκρινίσω πως δεν διεκδικώ την πατρότητα της τεχνικής αφού αυτή θα μπορούσε να υποθέσει κανείς πως χρησιμοποιείται και από άλλους πιανίστες σε όλο τον κόσμο. Αυτό που επισημοποιώ με τούτο το κείμενο είναι η ονοματοδοσία και η σύνδεσή της με το ερπετό ΓΚΕΚΟ. 

Συμπληρώνω πως την έχω ήδη διδάξει σε μια σειρά σεμιναρίων που έχω δώσει κατά καιρούς σε κλειστό κύκλο πάνω στον πιανιστικό αυτοσχεδιασμό, αλλά την έχω επίσης μεταφέρει και σε πολλούς ταλαντούχους μαθητές που είχα τη χαρά να έχω υπό την καθοδήγησή μου, ιδιαίτερα από το 2010 και έπειτα. Με τούτο το άρθρο (που θα κυκλοφορήσει και σε άλλες γλώσσες), καθώς έχει περάσει ικανοποιητικός χρόνος σκέψης και εμπειρίας, θέλω να επισημοποιήσω την ονοματοδοσία και να την κάνω γνωστή στην πιανιστική καλλιτεχνική κοινότητα τόσο της χώρας μου όσο και παγκοσμίως. 

"Πιανιστικό Τεχνικό Εφέ Γκέκο" λοιπόν και η διαρκής αναζήτηση και μελέτη πάνω στην σύγχρονη τεχνική και τεχνοτροπία του πιάνου συνεχίζεται...

Αναδημοσιεύω σχετικό άρθρο για τις σαύρες αυτές αλλά και σχετικό βίντεο και ελπίζω να υιοθετηθεί και να βρεί ανταπόκριση και από άλλους συναδέλφους, ενώ θα μου έδινε ιδιαίτερη χαρά να θυμούνται όλοι στο πέρασμα του χρόνου πως ήμουν ο πρώτος που την επεσήμανε-επινόησε (συνδέοντάς την με το ιδιόμορφο ερπετό) και τελικά ονοματοδότησε!


Διαβάστε, αν το επιθυμείτε εδώ και δείτε το σχετικό συνοδευτικό βίντεο με την κίνηση της σαύρας ΓΚΕΚΟ. 


https://www.newsbeast.gr/environment/arthro/4313765/deite-mia-sayra-na-trechei-sto-nero




Χάρης Κανάκης
Πιανίστας-Συνθέτης-Συγγραφέας.

http://kanakisharis.wixsite.com/pianist-composer

Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα και ένα κοινό σε σύγχυση και άγνοια.

Εξαιρετική η αναμετάδοση της συναυλίας της  Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας μας από την ΕΡΤ Κυριακή πρωί (1η Απριλίου 2018), με έργα Νίλσεν και Χολστ και θέμα τους πλανήτες με παράλληλη προβολή videos.

Μόνη παραφωνία για άλλη μια φορά, μέρος του κοινού, που συνεχίζει να χειροκροτά ανάμεσα στα μέρη του ίδιου ανολοκλήρωτου έργου.

Παρατηρώντας αυτή την μικρή λεπτομέρεια, ακόμη και να μην ξέρεις τι ακριβώς και από που είναι αυτό που βλέπεις, σιγουρεύεσαι ότι είναι από την Ελλάδα.

Είχαμε και έχουμε την ευκαιρία να μάθουμε πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε αλλά δεν το κάνουμε. Οι λόγοι πολλοί και γνωστοί σε όσους ασχολούνται με το χώρο της Τέχνης. Έχω επανειλημμένως γράψει για το αμήχανο κοινό των συναυλιών και του θεάτρου, όπου δεν γνωρίζει ούτε τι βλέπει ή ακούει ούτε πότε πρέπει να χειροκροτήσει, ούτε καν πόση ώρα πρέπει να χειροκροτήσει. Παραπέμπω στις μεταδόσεις του συνδρομητικού Γαλλικού καναλιού MEZZO όπου είναι ένα καλό "σχολείο" για όσους θέλουν να δουν κάτι διαφορετικό εκτός ελληνικών συνόρων. Δυστυχώς οι συγκρίσεις είναι αποκαρδιωτικές.

Σε αντίστοιχη με την σημερινή μετάδοση συναυλίας της συμφωνικής ορχήστρας της Γαλλίας ή Ολλανδίας ή άλλης χώρας, ακόμη και της μακρινής Βενεζουέλας, το κοινό χειροκροτεί μόνο μετά την ολοκλήρωση των έργων-όσα μέρη και να έχει, όσο πολύπλοκο και αν είναι-και σίγουρα το τελευταίο χειροκρότημα είναι πάρα πολύ ζωηρό και χρονικά παρατεταμένο. Το κοινό γνωρίζει καλά τι θέλει, τι να περιμένει από την ορχήστρα αλλά και πως να δείξει την ευχαρίστηση και τον ενθουσιασμό του.

 Χάρης Κανάκης

"Αναχωρήσεις"....ένα Ιαπωνέζικο διαμάντι!!!

Τι να πει κανείς για αυτό το Ιαπωνέζικο διαμάντι! Τι να πεις για αυτό το σενάριο, τι να σχολιάσεις για τις απίστευτες ερμηνείες και πως να περιγράψεις αυτή την υπέροχη μουσική!

Καθηλωτικό μίγμα που σου θυμίζει τι θα πει πραγματικός κινηματογράφος!

Ας παραδειγματιστούν οι ιδιωτικοί σταθμοί που σερβίρουν χρόνια τώρα τα αναρίθμητα χολιγουντιανά σκουπίδια τους, ως αριστουργήματα, εκείνες τις φλύαρες παραγωγές με τα επαναλαμβανόμενα κλισέ και τους προβλέψιμους αλλά και απρόσωπους ήρωες, ταινίες που την επόμενη βδομάδα δεν θυμάσαι ούτε καν τον τίτλο τους!

Μπράβο στο "Κανάλι της Βουλής" για τη μετάδοση! Πολύ τυχεροί όσοι έχουν δει αυτή την ταινία!

Χάρης Κανάκης

«Ζητείται κλόουν ηλικιωμένος» του Ματέι Βίζνιεκ. (Κριτική Χάρης Κανάκης)

Τρεις άνεργοι κλόουν σε μία αίθουσα αναμονής καλεσμένοι από μια μυστηριώδη αγγελία στην εφημερίδα, μπαίνουν στη σκηνή ο ένας μετά τον άλλον κουβαλώντας μαζί τους εκτός από την βαλίτσα με τα σύνεργά τους και όλη εκείνη την απροσδιόριστη τραγικότητα της ανθρώπινης φύσης που γίνεται κωμική όταν η ανάγκη της επιβίωσης συναντά τον παραλογισμό της καθημερινότητας. Το κουβάρι των ηρώων ξεδιπλώνεται σκορπώντας το γέλιο με την κωμική προμετωπίδα τους, η στιγμή του ξεγυμνώματος είναι μπροστά στον ανυποψίαστο θεατή, γιατί σε τούτη την αρένα σημασία δεν έχει ποιος είναι ο καλύτερος, αλλά ποιος αντέχει περισσότερο.

Μέχρι ο θεατής να κατανοήσει ότι ο συγγραφέας ψάχνει συμμέτοχους στο δράμα που εξυφάνει, είναι πια αργά. Όλα τα προσχηματικά ευρήματα της πλοκής και των «κωμικών» διαλόγων έχουν καταλήξει στην τραγική αλληλοεξόντωση αλλά και τα αδυσώπητα ερωτήματα που ξεπηδούν τρομαχτικά από παντού...

Οι ερμηνείες των τριών κοριτσιών(!) που υποδύονται τους ηλικιωμένους κλόουν υποδειγματικές, φτάνουν στα όρια τους τα  συναισθήματα και δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες για το τι πραγματικά συμβαίνει. Η σκηνοθεσία κινείται με σύνεση χωρίς εντυπωσιασμούς αναδεικνύοντας το κείμενο, ενώ η μουσική λειτουργεί σαν τέταρτος ερμηνευτής, βοηθώντας τον θεατή στην κατανόηση με διαρκείς αναφορές και υπαινιγμούς.

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία: Μαρία Τσομπανάκου

Κινησιολογία: Έλενα Γεροδήμου

Μουσική: Πηνελόπη Μπεκιάρη

Σκηνικά: Βαγγέλης Σάββας

Υλοποίηση κοστουμιών: Πελαγία Βουτζουλίδου

Βοηθός Σκηνοθέτη: Κατερίνα Κεσανλή

Σχεδιασμός φωτισμού: Σταυριάννα Δαούτη

Υπεύθυνη επικοινωνίας: Κατερίνα Γρυλλάκη

Φωτογραφίες: Νίκος Πανταζάρας

Παίζουν :

Μαίρη Ξένου – Βασιλική Κούλη– Μαίρη Κωνσταντάκη

Πληροφορίες:

Θέατρο : Άβατον, Ευπατριδών 3, Γκάζι 210 3412 689

Κάθε Πέμπτη και Παρασκευή από 8/03/2018 για 8 παραστάσεις.

Ώρα έναρξης : 21:15

Τιμή εισιτηρίου:

Γενική είσοδος: 12 € / φοιτητικό –ανέργων – ΑΜΕΑ : 10 € ( ισχύουν ειδικές τιμές για γκρουπ 10 ατόμων και άνω) τηλ επικοινωνίας 2103412689, 6948302375

Διάρκεια 90’

"Thelma & Louise". Ένα στέκι με προσωπικότητα για εκείνους που ξέρουν τι θέλουν.

Να λοιπόν που υπάρχουν ακόμη γωνιές στην πόλη που αποπνέουν εκείνο το πνεύμα της πραγματικής χαλάρωσης και της ηρεμίας. Μέσα στην πληθώρα των μαγαζιών που ξεπηδούν το τελευταίο διάστημα στη πόλη της Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας και στην κουραστική ομοιομορφία και την φασαρία που επικρατεί σε ορισμένα από αυτά, υπάρχει η εναλλακτική πρόταση του νεοφερμένου "Thelma & Louise".

Μία πρόταση για εκείνους που γνωρίζουν από καλή μουσική και ξέρουν τι ζητούν στην έξοδό τους, χωρίς να πελαγοδρομούν στο χάος του mainstream του lifestyle και της πολυκοσμίας. Σημείο αναφοράς η αισθητική που βασίζεται στην λιτότητα κάνει εκείνο το μοναδικό συναίσθημα του οικείου που νιώθεις, ακόμα πιο σημαντικό.

Τον πλήρη και καλά ενημερωμένο κατάλογο για τις προτιμήσεις και του πιο απαιτητικού, συμπληρώνουν τα ακούσματα κλασικής ροκ, ελληνικού και ξένου έντεχνου και ενίοτε οι jazzy πινελιές δίνουν μια άλλη διάσταση στο στέκι που οι παλιοί Φιλαδελφειώτες γνωρίζουν πολύ καλά εδώ και χρόνια από την εποχή του θρυλικού "Cameo" που άφησε το στίγμα του όσο κανένα άλλο στέκι στη πόλη.

Ελπίζω το "Thelma & Louise" να γίνει το αγαπημένο meeting point ντόπιων και επισκεπτών της πόλης γράφοντας την δική του ιδιαίτερη ιστορία, όπως ακριβώς οι ηρωίδες της ομώνυμης εξαιρετικής ταινίας των αρχών της δεκαετίας του 90'.

Δεκελείας 88 και Επταλόφου 2
143 41 Νέα Φιλαδέλφεια

    210-2518952

Κείμενο-παρουσίαση.
Χάρης Κανάκης
Πιανίστας Συνθέτης
http://kanakisharis.wixsite.com/pianist-composer

«Οι συμμορίτες της Μαδύτου» (μικρό διήγημα)

Γυρνώντας στο σπίτι ένα γλυκό απόγευμα του Μάρτη, βρέθηκα εντελώς ξαφνικά στη μέση ενός «νεραντζοπόλεμου» που είχαν στήσει παιδιά στο μακρύ και στενό δρόμο που οδηγούσε στο σπίτι μου στη Μάδυτο. Η Άνοιξη και ο ζεστός για την εποχή καιρός, είχε φορτώσει τα γαλήνια δέντρα με ζουμερούς πορτοκαλί καρπούς και τώρα είχε έρθει η ώρα να οπλίσει τα άγουρα χέρια σε εκείνο το διαχρονικό παιχνίδι της νιότης. Οι «συμμορίτες» πάνοπλοι και αποφασισμένοι πετούν με μανία ο ένας στον άλλον τα νεράντζια που σκάνε στο δρόμο και στις μάντρες με έναν υπόκωφο θόρυβο σκορπώντας γύρω ένα υπέροχο άρωμα.

Κι εκεί που βρίσκομαι εντελώς αναπάντεχα ανάμεσα στα διασταυρούμενα πυρά, από τη μία φυλάγομαι μην φάω καμιά αδέσποτη και απ’ την άλλη μια τρελή χαρά με πλημμυρίζει καθώς μνήμες χοροπηδάνε από τα βάθη του μυαλού τότε που παιδί κι εγώ μαζί με άλλους συμμαθητές μου, χωριζόμασταν σε συμμορίες και κυνηγάγαμε η μία την άλλη με μανία, στους άδειους δρόμους της Μαδύτου. Τα αυτοκίνητα τότε λίγα και οι κρυψώνες ακόμη λιγότερες, οι νεραντζιές όμως πάντα εκεί, το ίδιο φορτωμένες με καρπούς μας καλούσαν να ζήσουμε ένα κομμάτι από την άγρια αρσενική μας φύση και να μεταμορφωθούμε για λίγο σε πολεμιστές σαν ένα αόρατο χέρι να μας οδηγούσε να προετοιμαστούμε για εκείνη την αδιόρατη μελλοντική μάχη της ζωής, που μας περίμενε αδυσώπητη έπειτα από μερικά χρόνια. 

Καθώς προχωρώ βιαστικά διακρίνω ένα πονηρό χαμόγελο στα χείλη ενός μικρού συμμορίτη, με πυρωμένα μάγουλα και αναστατωμένα μαλλιά, να με κοιτάζει έτοιμος να επιτεθεί αμέσως μόλις βγω από το πεδίο βολής του. Ανεπαίσθητα πιάνω το μέτωπό μου με μια μηχανική κίνηση καθώς νιώθω ένα παράξενο τσούξιμο, έτσι ακριβώς όπως τότε, σαν να είμαι και πάλι 11 χρονών, σαν μόλις να με πέτυχαν οι αντίπαλοι, στην αυγή των πρώτων σκιρτημάτων, εκεί ακριβώς που τα πάντα γύρω σου σε προκαλούν να τα εξερευνήσεις και οι ώρες είναι ακόμη μεγάλες. Το βράδυ πηγαίνεις στο σπίτι κατάκοπος και προσπαθώντας  να κρύψεις τα σημάδια της μάχης από τους δικούς σου, πέφτεις στο κρεβάτι εξαντλημένος και βυθίζεσαι σε έναν ύπνο τέτοιο που ποτέ σου δεν θα ξανακάνεις. 

Εκείνη η μυρωδιά των ζουλιγμένων νεραντζιών ανακατεύεται με την αλμύρα του νεανικού ιδρώτα και οι μνήμες για πολύ λίγο μαστιγώνουν του μυαλό η μία μετά την άλλη. Μια παράταιρη και παράφωνη μουσική από κάποια τηλεόραση, που ακούγεται από το βάθος ενός ανοιχτού παράθυρου με επαναφέρει στο τώρα. Γυρνώ το κεφάλι μου και ρίχνω μια τελευταία ματιά στους συμμορίτες. Συνεχίζω το δρόμο μου προς το σπίτι. Αυτή η μάχη που δεν έχει τέλος ήταν ένα δώρο. Θα την θυμάμαι κι αυτή όπως και τις άλλες, εκείνες που πήρα μέρος κι εγώ. Και το νοερό σημάδι που μου έκαναν στο μέτωπο θα φροντίζω να μην κλείσει ποτέ. Αυτή η μάχη γινόταν και θα γίνεται πάντα μέσα στο χρόνο. Όσο θα υπάρχουν δέντρα, όσο θα υπάρχουν παιδιά όσο θα υπάρχουν άνθρωποι.

Χάρης Κανάκης
Μάδυτος Νέα Φιλαδέλφεια
8-3-18

Ματαιοδοξίας το εγκώμιον....

Παρακολουθώντας τελευταία σκηνοθέτες, συνθέτες και γενικότερα δημιουργούς να δίνουν συνεντεύξεις αναλύοντας και μιλώντας για το έργο τους, σκέφτομαι πως μερικοί από αυτούς μιλούν πολύ όμορφα και λένε πράγματα που είναι πολύ πιο όμορφα από το έργο τους.

Αυτό αποδεικνύει την πεποίθησή που έχω διαμορφώσει τα τελευταία χρόνια, ενώ δεν παύω να θυμάμαι τον ΝΤΙΝΤΕΡΟ να λέει στο βιβλίο του "Ο Ανιψιός του Ραμώ", πως εάν το έργο (οποιασδήποτε μορφής τέχνης) μιλάει από μόνο του, δηλαδή είναι άρτιο και ολοκληρωμένο, τότε ο δημιουργός του δεν έχει κανένα λόγο να εξηγήσει το παραμικρό.

Ο πραγματικός καλλιτέχνης, μέσα από τα δικά μου μάτια, εμπνέεται και δημιουργεί πρωτότυπο έργο (και όχι κακέκτυπα), είτε το γνωρίζει είτε όχι, από την μεταφυσική αγωνία που δεν είναι τίποτε άλλο από τον λεγόμενο "Ιερό Τρόμο" όπως αυτός περιγράφεται στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη αλλά και πολλών άλλων καλλιτεχνών-ιδιαίτερα συγγραφέων-του 20 αιώνα.

Όλα τα υπόλοιπα ανήκουν σε ένα παιχνίδι ανούσιας αυτοπροβολής, δημιουργικών δημοσίων σχέσεων και ματαιοδοξίας.

X.K.

Το 2ο Κουαρτέτο Εγχόρδων του Χάρη Κανάκη και η θεωρία του "Ψυχικού Αυτοματισμού" στη δημιουργία!

Το κουαρτέτο εγχόρδων L' ANIMA στο οποίο είναι αφιερωμένο το 2ο κουαρτέτο του Χάρη Κανάκη.

Χάρης Κανάκης: Λίγα λόγια για το 2^ο Κουαρτέτο Εγχόρδων μου και την θεωρία του «Ψυχικού Αυτοματισμού».

Το 2^ο κουαρτέτο εγχόρδων μου αποτελεί ένα ακόμη έργο μου που είναι βασισμένο στην τεχνική γραφής την οποία εδώ και αρκετά χρόνια ονομάζω «Δημιουργία με βάση τον Ψυχικό Αυτοματισμό» και την οποία χρησιμοποιώ τόσο στα έργα που γράφω στη μουσική όσο και στην λογοτεχνία. Πρόκειται για τρόπο σύνθεσης χωρίς θέμα και χωρίς οποιουδήποτε είδους ανάπτυξη ή επεξεργασία του οποιουδήποτε θεματικού υλικού, όπως τα έχουμε μάθει μέχρι σήμερα στις μορφολογικές  αναλύσεις.  Επίσης η επιλογή ελεύθερης ατονάλ τεχνικής γραφής είναι απλώς ένα ακόμη εκφραστικό μέσο και τίποτα περισσότερο, (υπάρχει άλλωστε πληθώρα τεχνικών και στυλ, στην μουσική εργογραφία μου που υπηρετεί με την ίδια συνέπεια την θεωρία του «Ψυχικού Αυτοματισμού»). Παρ όλα αυτά το συγκεκριμένο έργο συνοδεύεται από τούτο το κείμενο, μια και εδώ τα σημάδια και τα απότοκα αυτής της θεωρίας έχουν πλήρη και εμφατική εφαρμογή και με ικανοποιεί σαν δημιουργό περισσότερο ίσως από άλλα.

Η αρχή του έργου, για παράδειγμα,  με την δυναμική ανιούσα γραμμή στο 1^ο βιολί, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να εκληφθεί ως κάποιο θέμα, ενώ δεν είναι τίποτε άλλο από μία εκτινασσόμενη σαΐτα, μία σωματοποιημένη κραυγή ενέργειας που εκτοξεύεται με γενεσιουργό αίτιο την μεταφυσική αγωνία. Μία αγωνία που διεξοδικά χαρακτηρίζεται και αναλύεται σε ολόκληρο το έργο του Νίκου Καζαντζάκη αλλά και άλλων συγγραφέων ως «Ιερός Τρόμος». Προσθέτω επίσης την τεχνική γραφής του «Το βιβλίο της Ανησυχίας» του Φερνάντο Πεσσόα αλλά και το υπερρεαλιστικό αξίωμα του ομώνυμου κινήματος των αρχών του αιώνα όπως αυτό δημοσιεύτηκε στο 1^ο τεύχος του La Revolution Surrealiste τον Δεκέμβρη του 1924: «Αφού η καταδίκη της γνώσης είναι πια ανώφελη, αφού η νόηση δεν λογαριάζεται πια, μονάχα το όνειρο αφήνει στον άνθρωπο όλα του τα δικαιώματα στην ελευθερία» και πλέον έπειτα από την τριακονταετή μελέτη μου πάνω στην ιστορία της τέχνης ακούγεται στα αυτιά μου, πιο επίκαιρο από ποτέ.

Το έργο ακολουθεί μονοπάτια και σημεία μέσα στις εκτάσεις των οργάνων, πολλές φορές στα όριά τους, που εναλλάσσονται πατώντας σε γνωστές σύγχρονες τεχνικές γραφής των εγχόρδων, αλλά και φωτίζοντας σημεία του θυμικού που ονομάζω «ψυχικό αυτοματισμό». Η ορμή οι δυναμικές εξάρσεις και η ενέργεια των ακόρντων αυτού του έργου είναι εμπνευσμένες και γεννημένες  από την νεανική ορμή, ενθουσιασμό και δυναμισμό του κουαρτέτου «L ‘ANIMA» στο οποίο και το αφιερώνω και που ελπίζω να απολαύσει τόσο την ερμηνεία του όσο εγώ όταν το έγραφα.

Χάρης Κανάκης

Νέα Φιλαδέλφεια

15 Φεβρουαρίου 2018

Συνομιλία με τους "σιωπηλούς"...

Ψηλαφώντας και αρχειοθετώντας μέρος των 3.500 και πλέον βιβλίων που έχω συλλέξει και διαβάσει από τα 13 μου χρόνια έως σήμερα, σκέφτομαι πως τούτη η βιβλιοθήκη είναι ένα μικρό μνημείο κουλτούρας και αισθητικής αλλά και υπαρξιακής ανησυχίας και αναζήτησης, γνωρίζοντας κάθε πλανόδιο βιβλιοπώλη και κάθε βιβλιοπωλική "τρύπα" της Αθήνας σαν την παλάμη μου.
Σ' αυτή τη συλλογή συνυπάρχουν η "Ασκητική" του Καζαντζάκη με τις συλλεκτικές εκδόσεις των "Μίκη-Μάους και του "Αστερίξ", η "Νεοελληνική Αθυροστομία" με τον Παπαδιαμάντη, το Ευαγγέλιο με το Κοράνι και τα "Ανάλεκτα" του Κομφούκιου. Ο Καβάφης και ο Σεφέρης με τον Μπουκόφσκι και τον Μπωντλαίρ, ο Κουμανταρέας και ο Ταχτσής με τον Χένρι Μίλερ και τον Νόρμαν Μέιλερ, ο OSHO με τον Άγιο Νεκτάριο και ο Θουκυδίδης με τον Παπαρρηγόπουλο!
Είμαι πολύ περήφανος για αυτή την συλλογή. Εγώ διαμόρφωσα εκείνη και εκείνη εμένα!

Χ.Κ.