Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2010

Federico Fellini...17 χρόνια από το θάνατο του "Μάγου"


Σαν σήμερα, το 1993, άφησε την τελευταία του πνοή ο Federico Fellini, ένας από τους σπουδαιότερους Ιταλούς σκηνοθέτες κινηματογράφου, αφήνοντας πίσω του έργα όπως τα Amarcord (1976), Σατυρικόν (1971), La Dolce Vita (1962) και 8½ (1964). Κατά τη διάρκεια της ζωής του έλαβε, μεταξύ άλλων, τέσσερις φορές το Όσκαρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας ενώ λίγο πριν τον θάνατό του, το 1993, η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου του απένειμε το Τιμητικό Όσκαρ για το σύνολο του έργου του.

Ο Federico Fellini ξεκίνησε καριέρα σκιτσογράφου προτού ακόμα τελειώσει το λύκειο, και έδειχνε μεγάλη αγάπη για την ανάγνωση κυρίως για τα κόμικς. Λάτρευε το τσίρκο, το κόσμο του οποίου γνώρισε από πιτσιρίκος από το Grand Guignol, το τσίρκο με τον Pierino τον Κλόουν , αλλά και μέσα από τον κινηματογράφο. Μια από τις αγαπημένες του ταινίες άλλωστε ήταν «Το Τσίρκο» του Charlie Chaplin. Σε ηλικία έξι ετών είδε την πρώτη του ταινία, «Maciste all’Inferno» του Guido Brignone, η οποία ήταν βασισμένη στην «Κόλαση» του Dante Alighieri και στην οποία θα κάνει αναφορές ολόκληρη τη ζωή του.

Σε ηλικία 19 ετών μετακόμισε στη Ρώμη όπου, μεταξύ άλλων, έγραφε σκετς για καλλιτέχνες του music hall. Εγγράφηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ρώμης, για να ικανοποιήσει τους γονείς του, όμως σύμφωνα με τον βιογράφο του Hollis Alpert «δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δείχνει ότι παρακολούθησε ποτέ κάποιο μάθημα». Σύντομα έγινε μέλος της συντακτικής ομάδας του ισχυρού δεκαπενθήμερου χιουμοριστικού περιοδικού Marc’Aurelio, σημειώνοντας επιτυχία με την στήλη του «Θα ακούσετε αυτό που έχω να πω;». Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι και το 1942, ενώ ήρθε σε επαφή με συγγραφείς, μαφιόζους, σεναριογράφους κ.α., γνωριμίες που στο μέλλον θα συνεισφέραν στην καριέρα του στον κινηματογράφο.

Την εποχή που ο Μουσολίνι κήρυσσε τον πόλεμο κατά της Γαλλίας και της Αγγλίας, ο 20χρονος Federico ανακάλυπτε τα έργα του Φράντς Κάφκα, του Νικολάι Γκογκόλ, του John Steinbeck και του William Faulkner, παράλληλα με τις γαλλικές ταινίες των Marcel Carné, René Clair και Julien Duvivier. Το 1941 δημοσιεύει το 74 σελίδων βιβλιαράκι με τις Περιπέτειες του Pasqualino.

Τον Νοέμβριο του 1942 ο Fellini εστάλη στην κατεχόμενη από τη φασιστική Ιταλία Λιβύη, για να εργαστεί πάνω στο σενάριο του I cavalieri del deserto, το οποίο σκηνοθετούσαν οι Osvaldo Valenti και Gino Talamo, κάτι που ο Fellini δέχτηκε πρόθυμα. Όταν η Τρίπολη βρέθηκε υπό πολιορκία, ξέφυγε με τους συνεργάτες του επιβιβαζόμενος σε γερμανικό στρατιωτικό αεροσκάφος με προορισμό τη Σικελία. Μετά την επιστροφή του, ξέρει πια ότι δεν θέλει πλέον να είναι απλά σεναριογράφος, αλλά ένας κινηματογραφιστής.

Κώστας Καρυωτάκης 1896-1928.


Στις 30 Οκτωβρίου 1896, ο σημαντικότερος ποιητής της Γενιάς του ’20, ο «μεγάλος ποιητής» όπως τον αποκάλεσε ο άλλοτε αρνητής του Ανδρέας Εμπειρίκος, ο Κώστας Καρυωτάκης έρχεται στη ζωή. Τριάντα δύο χρόνια μετά, ο «Ιδανικός αυτόχειρας» αποφασίζει να δώσει τέλος στη ζωή του.

Ένα μικρό βιογραφικό

Ο Κώστας Καρυωτάκης γεννήθηκε στη Τρίπολη στις 30 Οκτωβρίου του 1896. Ο πατέρας του, Γεώργιος Καρυωτάκης, ήταν νομομηχανικός. Μητέρα του ήταν η Κατήγκω Σκαγιάννη. Ο Καρυωτάκης ήταν ο δευτερότοκος της οικογένειας, είχε μια μεγαλύτερη αδερφή τη Νίτσα και ένα μικρότερο αδερφό το Θάνο. Ο πατέρας του ήταν φιλομοναρχικός. Στη ταραγμένη περίοδο των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα ήταν πάγια πρακτική, η μετάθεση δημοσίων υπαλλήλων ανάλογα με τα πολιτικές τους θέσεις. Έτσι οι οικογένεια Καρυωτάκη άλλαζε συχνά τόπους διαμονής. Λευκάδα, Πάτρα, Λάρισα, Καλαμάτα, Αργοστόλι, Αθήνα και Χανιά ήταν οι πόλεις που ο Καρυωτάκης έζησε τα παιδικά του χρόνια. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1917.

Αρχικά προσπάθησε να ιδιωτεύσει στη δικηγορία, όμως οι δουλειές δεν πήγαιναν καλά και έτσι οδηγήθηκε στη σιγουριά του δημοσίου, μια επιλογή που θα σημαδέψει τη ζωή του. Θεσσαλονίκη, Σύρος, Άρτα και Αθήνα ήταν η μετεφηβική και επαγγελματική του διαδρομή. Το 1928 αποσπάστηκε στη Πάτρα και λίγο αργότερα στη Πρέβεζα. Αυτός θα είναι και ο τελευταίος του σταθμός. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους ο Καρυωτάκης γράφει τον επίλογο της ζωής του. Ο Καρυωτάκης πρόλαβε να εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές «Ο πόνος των ανθρώπων και των πραγμάτων» (1919), «Νηπενθή» (1921), «Ελεγεία και Σάτιρες» (1927) αλλά και αρκετά πεζά και μεταφράσεις.

Η μοιραία μέρα

Το 1928 ο Καρυωτάκης βρίσκεται σε μεγάλη απόγνωση. Ίσως να τον είχε επηρεάσει και το ότι έπασχε από σύφιλη. Η αλληλογραφία του με συγγενείς δείχνει την απέχθεια του προς την τοπική κοινωνία της Πρέβεζας και τον επαρχιώτικο τρόπο ζωής. Η απόφαση είχε παρθεί. Στις 21 Ιουλίου του 1928, αγόρασε ένα περίστροφο και επισκέφθηκε ένα τοπικό καφενείο. Πέρασε ώρες μόνος του, καπνίζοντας (Μια μέρα πριν, είχε επισκεφθεί το Μονολίθι και αποπειράθηκε, μάταια, επί 10 ώρες να πνιγεί). Φεύγει αποφασισμένος από το καφενείο και καταλήγει στη παρακείμενη παραλία του Άγιου Σπυρίδωνα. Κάθεται κάτω από έναν ευκάλυπτο και δίνει τέλος στη ζωή του. Στη τσέπη του βρέθηκε ένα σημείωμα που έγραφε:

«Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερο μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς τις περσότερες, να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία όμως πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι' αυτό. Κάθε πραγματικότης μου ήταν αποκρουστική.

Είχα τον ίλιγγο του κινδύνου. Και τον κίνδυνο που ήρθε τον δέχομαι με πρόθυμη καρδιά. Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους, ή εθεώρησαν την ύπαρξη τους παιχνίδι χωρίς ουσία. Τους βλέπω να έρχονται ολοένα περισσότεροι μαζί με τους αιώνες. Σ' αυτούς απευθύνομαι. Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές!!! είμαι έτοιμος για έναν ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τους δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τα αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ήμουν άρρωστος. Σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε, για να προδιαθέση την οικογένειά μου, στο θείο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, οδός Μονής Προδρόμου, πάροδος Αριστοτέλους, Αθήνας.

Απόσπασμα από το διήγημα του Χάρη Κανάκη "Η δουλειά στη μέση" (1997)


"Γονάτισε κοιτώντας με απορία και τρόμο τον εκτελεστή του στα μάτια. Η πόρτα άνοιξε όσο γρήγορα άνοιξε και η βρύση. Σύρθηκε προς το κρεβάτι προς το μαύρο βαλιτσάκι με το χαρακτηριστικό σχήμα. Όλοι θα νόμιζαν ότι είναι βιολί, όμως να που τον πρόλαβαν και η δουλειά έμεινε στη μέση. Εκείνος σχεδόν αναίσθητος και πνιγμένος στο αίμα… και η δουλειά στη μέση.

Σωριάστηκε κάτω ανήμπορος και απογοητευμένος που τον πρόλαβαν. Αυτή η αλμυρή ζεστή γεύση στο στόμα του, ήταν η τελευταία αίσθηση ζωής που ένιωσε. Αυτή και ο ψυχρός αέρας στο σβέρκο του είναι ό, τι του έμεινε να πάρει μαζί του. Ούτε το βαλιτσάκι του βιολιού με τα σύνεργα της εκδίκησης ούτε η τιμή του αδερφού. Πήραν τέλος όλα τούτα με μια κίνηση. Αστραπιαία και απροσδόκητη, όπως τα χαστούκια της μάνας του καθώς έστρωνε τραπέζι χρόνια τώρα. Όπως η παράλογη εμμονή σε τούτη τη βεντέτα που κανείς δεν γνώριζε πώς ξεκίνησε.

Ένα δροσερό αεράκι μπήκε από το ανοικτό παράθυρο κάνοντας τη φτηνή κουρτίνα του ξενοδοχείου να ανεμίσει σαν αυλαία που κινείται στη σκηνή, καθώς οι ηθοποιοί της υποκλίνονται από μέσα ιδρωμένοι. Η πόλη είχε βρει τους κανονικούς της ρυθμούς και μόνο μια σειρήνα ούρλιαζε από μακριά.

Ο περιπτεράς χασμουρήθηκε με απορία κοιτάζοντας τον κόσμο να μαζεύεται πιο κάτω, ενώ ο ξενοδόχος κοιτούσε την πλαστή ταυτότητα που κρατούσε στα χέρια του ο αστυνομικός.

Η θήκη του βιολιού ξεκουραζόταν πάνω στον πάγκο της reception κι η δουλειά στη μέση."

7-6-97
Νησίδα, Νέα Φιλαδέλφεια

Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2010

Stan Getz..."The Sound"


Stan Getz (Stanley Gayetzky, February 2, 1927 Philadelphia – June 6, 1991 Malibu, California) was an American jazz tenor saxophone player. Known as "The Sound" because of his warm, lyrical tone, Getz's prime influence was the wispy, mellow tone of his idol, Lester Young. His parents were Ukrainian Jews who immigrated from the Kiev area in the Ukraine in 1903. The family later moved to New York City for better jobs.

Ένας μεγάλος μουσικός με τον ιδιαίτερο ζεστό και λυρικό ήχο που άφησε το δικό του στίγμα
στο χώρο της Jazz. Κορυφαία στιγμή του θεωρώ ότι ήταν η συνεργασία του με τον Bill Evans.
Ψάξτε και ακούστε το κομμάτι "Emily"με τα παρακάτω στοιχεία, στο YouTube.
The Bill Evans Trio Featuring Stan Getz - But Beautiful

Stan Getz (ts) Bill Evans (p) Eddie Gomez (b) Marty Morell (d)

"Middelheim Jazz Festival", Antwerp, Belgium, August 16, 1974

YouTube - Gwylim Simcock - Jazz exploration on Grieg piano concerto


YouTube - Gwylim Simcock - Jazz exploration on Grieg piano concerto

...μου το "έστειλε" μια καλή φίλη από Αγγλία και δεν μπορώ να σταματήσω να το ακούω...λέγεται Gwilym Simcock είναι 26 χρονών και θεωρείται το νέο αίμα της JAZZ... το συγκεκριμένο κομμάτι είναι ελεύθερος αυτοσχεδιασμός (εξερεύνηση) πάνω στο υπέροχο κονσέρτο του GRIEG...έτσι εδώ δεν ξέρεις τι να πρωτοθαυμάσεις...!!!

Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2010

...περί απλοποίησης της Ελληνικής γλώσσας...



Την απλοποίηση της ελληνικής γραφής ζητά ο κύπριος ευρωβουλευτής Μάριος Ματσάκης,
με σχετική εισήγηση που υπέβαλε προς τον υπουργό Παιδείας της Κύπρου Ανδρέα Δημητρίου. Την πρόταση του κοινοποίησε και στους Έλληνες ευρωβουλευτές.

Ο κ. Ματσάκης προτείνει στον Κύπριο υπουργό τη σύσταση μιας ολιγομελούς επιτροπής γλωσσολόγων, οι οποίοι θα μπορούσαν, εμπεριστατωμένα να ενδιατρίψουν επί του θέματος και να δώσουν μια επιστημονικά έγκυρη πρόταση για τον εκμοντερνισμό/ απλοποίηση της Ελληνικής γραφής..
Στην επιστολή του ο Κύπριος ευρωβουλευτής παραθέτει ως τροφή για σκέψη' τα εξής:

1... Να καταργηθούν τα γράμματα 'η' και 'υ' και να αντικατασταθούν από το γράμμα 'ι'.

2... Να καταργηθεί το γράμμα 'ω' και να αντικατασταθεί από το γράμμα 'ο'.

3... Να καταργηθούν οι εξής συνδυασμοί γραμμάτων και να αντικατασταθούν ως εξής: 'αι'---> 'ε', 'ει'--->'ι', 'οι--->ι', 'υι'--->ι', 'αυ'--->'αβ', 'ευ'--->'εβ'

4... Να καταργηθεί η χρήση του 'γγ' και να αντικατασταθεί από το 'γκ'.

5... Να καταργηθεί το τελικό γράμμα 'ς' και να αντικατασταθεί από το γράμμα 'σ'.

Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω αλλαγών, αναφέρει ευρωβουλευτής, το Ελληνικό αλφάβητο θα έχει μόνο 21γράμματα(α, β, γ, δ, ε, ζ, θ, ι, κ, λ, μ, ν ,ξ , ο ,π, ρ, σ, τ, φ, χ, ψ) και ένα μόνο δίψηφο (το 'ου')...
Ο κ. Ματσάκης υποστηρίζει ότι η απλοποίηση της Ελληνικής γραφής καθίσταται αναγκαία μέσα στα πλαίσια μιας τάσης ενωτικής πορείας των γλωσσών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, μια τέτοια αλλαγή θα καταστήσει την Ελληνική γραφή πιο απλή και πολύ πιο εύχρηστη. Ιδιαίτερα όσον αφορά την χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή και σε σχέση με μεγάλο αριθμό ατόμων που έχουν διάφορες μορφές δυσλεξίας'.

.αυτά περί απλοποίησης της γλώσσας είναι τόσο παλιά ιστορία όσο και το ελληνικό κράτος (τουλάχιστον μετά την επανάσταση του 21') και πολύ φοβάμαι ότι είτε αργά είτε γρήγορα, αυτό που ''θέλουν" θα το πετύχουν...ας μην ξεχνάμε οτι ήδη το 80% των νέων γράφει "άλλα" Ελληνικά στο internet...δυστυχώς...αυτή είναι η πικρή πραγματικότητα μια και η διαμόρφωση μιας γλώσσας μέσα στο πέρασμα των αιώνων είναι κάτι σαν την αργή και διαβρωτική κίνηση ενός Παγετώνα...και όχι πάντα προς την σωστή κατεύθυνση...


Πέμπτη 28 Οκτωβρίου 2010

Η ιστορία της αληθινής "Ψωροκώσταινας".


Στην εποχή που κυβερνούσε την Ελλάδα ο Καποδίστριας ζούσε στο Ναύπλιο μια ζητιάνα, που τη φώναζαν «Ψωροκώσταινα».
Σε μια λοιπόν συνεδρίαση της Συνέλευσης, κάποιος θέλοντας να πει για τη φτώχεια του Ελληνικού Δημοσίου, το παρομοίασε με την πασίγνωστη ζητιάνα.
Από τότε η λέξη επαναλήφθηκε στις συζητήσεις και τελικά επικράτησε. Μόνο που, όταν λέγεται τώρα δεν εννοεί το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά ολόκληρη τη χώρα...
Η όλη ιστορία της Ψωροκώσταινας (Ευ. Δαδιώτης, «Αιγαιοπελαγίτικα» τεύχος 13) είναι η εξής: «Δεν έχω τίποτα άλλο από αυτό το ασημένιο δαχτυλίδι κι αυτό το γρόσι. Αυτά τα τιποτένια προσφέρω στο μαρτυρικό Μεσολόγγι», είπε περήφανα η γριά πλύστρα Χατζηκώσταινα και τα άφησε πάνω στο τραπέζι που είχε στήσει στην πλατεία του Ναυπλίου η ερανική επιτροπή, εκείνη την Κυριακή του 1826.
Ύστερα από αυτή την απρόσμενη χειρονομία, κάποιος από το πλήθος φώναξε: «Για δείτε, η πλύστρα η Ψωροκώσταινα πρώτη πρόσφερε τον οβολό της.»
Κι αμέσως το φιλότιμο πήρε και έδωσε. Βροχή πέφταν πάνω στο τραπέζι λίρες, γρόσια και ασημικά. Αυτή ήταν η συνέχεια της φτωχής προσφοράς της πλύστρας Χατζηκώσταινας, που από εκείνη τη στιγμή απαθανατίστηκε με το παρατσούκλι «Ψωροκώσταινα». Και το παρανόμι αυτό κόλλησε έπειτα στην Ελλάδα.
Αλλά, ποιά ήταν αυτή η «Ψωροκώσταινα»;
Ήταν η κάποτε αρχόντισσα των Κυδωνιών, του Αϊβαλιού, Πανωραία Χατζηκώστα, σύζυγος πάμπλουτου Αϊβαλιώτη εμπόρου, που φημιζότανε όχι μόνο για τα πλούτη του άνδρα της, μα και για τα πολλά δικά της κι ακόμα για την ομορφιά της.
Όταν αργότερα οι Τούρκοι πυρπόλησαν την πολιτεία του Αϊβαλί, και έσφαξαν άνδρες και γυναικόπαιδα, ανάμεσα σε αυτούς που σώθηκαν ήταν και η αρχόντισσα Πανωραία Χατζηκώστα, που είδε να σφάζουν οι Τούρκοι τον άνδρα της και τα παιδιά της. Κατά καλή της τύχη ένας ναύτης την βοήθησε και μαζί με άλλους την ανέβασε σε ένα καράβι που ξεμπάρκαρε στα Ψαρά.
Εκεί αναγνωρίστηκε από τον ομοιοπαθή της Βενιαμίν τον Λέσβιο, την προστάτεψε και τον ακολούθησε στην Πελοπόννησο. Στο Ναύπλιο, ο Βενιαμίν παρέδιδε μαθήματα για να ζήσει και η Πανωραία, για να ζήσει, άρχισε να ξενοπλένει και αργότερα, με σαλεμένα σχεδόν τα λογικά της, ζητιάνευε στους δρόμους του Ναυπλίου.

Έπειτα από το περιστατικό του εράνου στο Ναύπλιο, όταν έφτασε ο Καποδίστριας στην Ελλάδα, τη συμμάζεψε κι όταν ίδρυσε το ορφανοτροφείο, η Πανωραία, που τώρα έγινε γνωστή με το παρανόμι «Ψωροκώσταινα», προσφέρθηκε να πλένει τα ρούχα των ορφανών χωρίς καμιά πληρωμή...

Τρίτη 26 Οκτωβρίου 2010

Νίκος Εγγονόπουλος προς δημοσιογράφο...


..."φοβάμαι πως όταν πεθάνω, θα πάψω να είμαι Έλλην πολίτης"...

...αυτό απάντησε σε ερώτηση δημοσιογράφου, για το τι σκεφτόταν για το θάνατο...

...εκατό τοις εκατό υπερρεαλιστικό-μαύρο- χιούμορ...!

Η ''Νυχτερινή Περίπολος'' του ΡΕΜΠΡΑΝΤ (1642).


Κεντρική θέση στο σύνολο τού έργου τού ΡΕΜΠΡΑΝΤ κατέχει η ελαιογραφία που είναι γνωστή ως η Νυχτερινή περίπολος και φιλοτεχνήθηκε περίπου το 1642 μονοπωλώντας όπως φαίνεται το ενδιαφέρον του, καθώς λίγα έργα καταγράφονται τον ίδιο χρόνο. Ο πίνακας εκτέθηκε στη μεγάλη αίθουσα του κτιρίου της Πολιτοφυλακής (Kloveniersdoelen) και αναπαριστά το λοχαγό Φρανς Μπάνινγκ Κοκ, «Άρχοντα του Πούμερλαντ και του Ίλπενταμ», να δίνει εντολή προετοιμασίας του λόχου για περιπολία. Η ονομασία νυχτερινή περίπολος χρησιμοποιήθηκε κατά τον 19ο αιώνα και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, καθώς ο ολλανδικός λόχος δεν περιπολούσε κατά τη διάρκεια της νύχτας. Επιπλέον, οι σκοτεινοί τόνοι του πίνακα, που δίνουν την εντύπωση πως η σκηνή διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια της νύχτας, αποτελούν περισσότερο αποτέλεσμα της φθοράς λόγω της οξείδωσης των χρωμάτων. To 1715, o πίνακας ακρωτηριάστηκε στα δυο του άκρα, προκειμένου να χωρέσει ανάμεσα σε δυο πόρτες ώστε να χρησιμοποιηθεί για τη διακόσμηση του δημαρχείου του Άμστερνταμ. Το έργο απεικονίζει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως την προετοιμασία των όπλων, τη χρήση του τουφεκιού και του τυμπάνου, στα πλαίσια της κοινής δράσης ενός οργανωμένου συνόλου. Το 17ο αιώνα, ο πίνακας ήταν πολύ γνωστός, ακόμα και πέρα από τα σύνορα Ολλανδίας, γεγονός που επιβεβαιώνουν σχετικές επαινετικές κριτικές σύγχρονων καλλιτεχνών, όπως τουΣ. Φ. Χουγκστράτεν, αποδίδοντας ιδιαίτερη αξία στην αίσθηση της κίνησης των μορφών, γεγονός που διαφοροποιούσε το έργο από άλλα στατικά ομαδικά πορτρέτα. Σήμερα, το έργο εξακολουθεί να αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους πίνακες στην ιστορία της δυτικής τέχνης.

Τετάρτη 20 Οκτωβρίου 2010

Το παλιό Μνημόνιο. (του δημοσιογράφου Δημήτρη Καμπουράκη)


Διαβάστε τι έγινε στην ελληνική οικονομία το 1843, συγκρίνετε το με το σήμερα και θα αντιληφθείτε τι συμβαίνει στην παγκόσμια και στην ελληνική ιστορία, ανεξαρτήτως εποχών, προσώπων και ονομάτων. Η σύγκριση, μόνο ανατριχίλα μπορεί να προκαλέσει. Έχουμε και λέμε:

Το καλοκαίρι του 1843, η Ελλάδα έπρεπε να καταβάλει στις τράπεζες της Ευρώπης τα τοκοχρεολύσια παλιότερων δανείων που είχε πάρει η χώρα. Δυστυχώς τα λεφτά δεν είχαν πάει σε υποδομές που θα βοηθούσαν την κατεστραμένη ελληνική οικονομία, αλλά είχαν σπαταληθεί στους εμφυλίους της επανάστασης και στα λούσα του παλατιού και των Βαυαρών συμβούλων του στέμματος. (Σας θυμίζει τίποτα;) Οι τόκοι που έπρεπε να καταβάλλονται κάθε χρόνο ήταν 7 εκατομμύρια δραχμές και ισοδυναμούσαν με το μισό τών συνολικών εσόδων του ελληνικού κράτους που έφταναν μετά βίας τα 14 εκατομμύρια ετησίως. Στην πραγματικότητα, με την καταβολή των τόκων δεν περίσσευε τίποτα να επενδυθεί προς όφελος του ελληνικού λαού. (Αυτό μήπως;)

Την άνοιξη του 1843, η κυβέρνηση παίρνει μέτρα λιτότητας, τα οποία όμως δεν αποδίδουν τόσο ώστε να συγκεντρωθούν τα απαιτούμενα για την ετήσια δόση χρήματα. Έτσι, τον Ιούνιο του 1843, η ελληνική κυβέρνηση ενημερώνει τις ξένες κυβερνήσεις ότι αδυνατεί να καταβάλει το ποσό που χρωστάει και ζητά νέο δάνειο από τις μεγάλες δυνάμεις, ώστε να αποπληρώσει τα παλιά. Αυτές αρνούνται κατηγορηματικά. (Βρε κάτι συμπτώσεις...)

Αντί να εγκρίνουν νέο δάνειο, εκπρόσωποι των τριών μεγάλων δυνάμεων (Αγγλία-Γαλλία-Ρωσία) κάνουν μια διάσκεψη στο Λονδίνο για το ελληνικό χρέος και καταλήγουν σε καταδικαστικό πρωτόκολλο. Οι πρεσβευτές των μεγάλων δυνάμεων με το πρωτόκολλο στο χέρι, παρουσιάζονται στην ελληνική κυβέρνηση και απαιτούν την ικανοποίηση του. Αρχίζουν διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα δύο μέρη και μετά από έναν μήνα υπογράφουν μνημόνιο (!), σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα πρέπει να πάρει μέτρα ώστε να εξοικονομήσει μέσα στους επόμενους μήνες το αστρονομικό επιπλέον ποσό των 3,6 εκατομμυρίων δραχμών, που θα δοθούν στους δανειστές της. (Πάμε πάλι απ' την αρχή. Σας θυμίζει τίποτα;)

Για να είναι σίγουροι ότι το μνημόνιο θα εφαρμοστεί κατά γράμμα, οι πρεσβευτές απαιτούν να παραβρίσκονται στις συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου που θα εγκρίνει τα μέτρα και να παίρνουν ανά μήνα λεπτομερή κατάσταση της πορείας εφαρμογής τους, αλλά και των ποσών που εισπράττονται. (Τι μου θυμίζει, τι μου θυμίζει...)

Για να μην πολυλογώ, σας αναφέρω τα βασικά μέτρα που επέβαλε η κυβέρνηση μέσα στο 1843 σε εφαρμογή του τότε μνημονίου. Κάθε ομοιότητα με την εποχή μας είναι εντελώς τυχαία και πέραν των προθέσεων του ιστορικού:

1. Απολύθηκε το ένα τρίτο των Δημοσίων υπαλλήλων και μειώθηκαν 20% οι μισθοί όσων παρέμειναν.

2. Σταμάτησε η χορήγηση συντάξεων, που τότε δεν δίνονταν στο σύνολο του πληθυσμού αλλά σε ειδικές κατηγορίες.

3. Μειώθηκαν κατά 60% οι στρατιωτικές δαπάνες, μειώθηκε δραστικά ο αριθμός των ενστόλων και αντί για μισθό οι στρατιωτικοί έπαιρναν χωράφια.

4. Επιβλήθηκε προκαταβολή στην είσπραξη του φόρου εισοδήματος και της “δεκάτης”, που ήταν ο φόρος για την αγροτική παραγωγή.

5. Αυξήθηκαν οι δασμοί και οι φόροι χαρτοσήμου.

6. Απολύθηκαν όλοι οι μηχανικοί του Δημοσίου και σταμάτησαν όλα τα δημόσια έργα.

7. Καταργήθηκαν εντελώς όλες οι υγειονομικές υπηρεσίες του κράτους.

8. Απολύθηκαν όλοι οι υπάλληλοι του εθνικού τυπογραφείου, όλοι οι δασονόμοι, οι δασικοί υπάλληλοι και οι μισοί καθηγητές πανεπιστημίου.

9. Καταργήθηκαν όλες οι διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό.

10. Νομιμοποιήθηκαν όλα τα αυθαίρετα κτίσματα και οι καταπατημένες “εθνικές γαίες” με την πληρωμή προστίμων νομιμοποίησης.

11. Περαιώθηκαν συνοπτικά όλες οι εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις με την καταβολή εφάπαξ ποσού.

Δεν είναι ανατριχιαστικά όμοια με την εποχή μας; Είδατε που οι οικονομικές συνταγές λιτότητας είναι σαν το παλιό καλό κρασί; Ίδιες, αιώνιες, ανυπόφορες. Κι επειδή ξέρω ότι θα ρωτήσετε “τι πέτυχαν με όλα αυτά;”, σας απαντώ: Ο κόσμος εξαθλιώθηκε για μεγάλο διάστημα, οι ξένοι πήραν ένα μέρος των χρημάτων τους, η χώρα είδε κι έπαθε να συνέλθει, αλλά φαλίρισε ξανά μετά από πενήντα ακριβώς χρόνια, με το “Κύριοι, δυστυχώς επτωχεύσαμεν” του Χαριλάου Τρικούπη το 1893. Πάντως, το συγκεκριμένο μνημόνιο του 1843, από πολλούς ιστορικούς θεωρείται μία από τις σοβαρότερες αφορμές για το ξέσπασμα της επανάστασης της 3ης Σεπτέμβρη 1843, που έφερε Σύνταγμα στη χώρα.

Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2010

Μάτα Χάρι...η διασημότερη κατάσκοπος.


Η πιο διάσημη κατάσκοπος του κόσμου γεννήθηκε στην Ολλανδία, το 1876, με το όνομα Μαργκαρίτ Γκερτρούντι Ζελ. Το ερωτικό της ταμπεραμέντο φάνηκε από πολύ νωρίς, όταν εκδιώχθηκε από το σχολείο της, επειδή συνελήφθη να ερωτοτροπεί με τον διευθυντή. Στα 18 της παντρεύτηκε έναν σκωτσέζο αξιωματικό του Ναυτικού, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά, όμως χώρισε 12 χρόνια αργότερα, λόγω του άστατου χαρακτήρα της.

Το 1905 αναζήτησε την τύχη της στο Παρίσι, όπου εργάστηκε ως χορεύτρια σε καμπαρέ της εποχής και γρήγορα απέκτησε μεγάλη φήμη, με το όνομα Μάτα Χάρι, που σε ινδονησιακή διάλεκτο σημαίνει «μάτι μιας νέας αυγής».

Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γάλλοι της προσέφεραν ένα εκατομμύριο φράγκα για να αξιοποιήσει το διεθνές δίκτυο εραστών της, κατασκοπεύοντας τους Γερμανούς. Για το σκοπό αυτό πραγματοποίησε πολλά ταξίδια στην Ευρώπη και κατά την τελευταία αποστολή της στην Ισπανία, αποπλάνησε τον γερμανό στρατιωτικό ακόλουθο, προκειμένου να του εκμαιεύσει απόρρητα σχέδια. Εκείνος με τη σειρά του υπονόησε μέσω τηλεγραφήματος στους δικούς του ότι η Μάτα Χάρι αποδέχθηκε να δουλεύει για όφελος της Γερμανίας.

Αν και αυτό δεν αποδείχθηκε ποτέ, με την επιστροφή της στο Παρίσι συνελήφθη από τις γαλλικές μυστικές υπηρεσίες, δικάστηκε με συνοπτικές διαδικασίες και τον Οκτώβριο του 1917 εκτελέστηκε ως διπλή πράκτορας και υπεύθυνη για το θάνατο χιλιάδων στρατιωτών.

Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2010

H 11χρονη Μύρτις αποκαλύπτεται...!!!


2.440
χρόνια μετά τον θάνατό της δείχνει το πρόσωπό της για πρώτη φορά χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία. Κυρίες και κύριοι η 11χρονη Μύρτις
Τα μαλλιά της είναι κοκκινωπά. Τα μάτια της καστανά. Τα δόντια της ελαφρώς πεταχτά. Η μύτη της ίσια. Τίποτα στο πρόσωπό της δεν μαρτυρά ότι έζησε και πέθανε πριν από 2.440 χρόνια.

Το όνομά της Μύρτις. Ενα απο τα πολλά θύματα του τυφοειδούς πυρετού που αφάνισε το ένα τρίτο του πληθυσμού της Αθήνας στο τέλος του 5ου αι. π.Χ. και μαζί τον σπουδαίο αθηναίο πολιτικό Περικλή. Ηταν μόλις 11 ετών όταν έχασε τη ζωή της και τάφηκε βιαστικά σε έναν ομαδικό τάφο μαζί με ακόμη 150 ανθρώπους. Το κρανίο της, που διατηρήθηκε σε άριστη κατάσταση, αποκαλύπτει το πρόσωπό της. Και γίνεται το πρώτο παιδί που ανακτά τη φυσιογνωμία του με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας, ενώ μας φέρνει πιο κοντά στην εικόνα των κατοίκων της αρχαίας Αθήνας. «Πρόκειται για ένα κορίτσι περίπου 11 ετών και το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι είχε ορθοδοντικό πρόβλημα: λόγω της συνύπαρξης παιδικών και μονίμων δοντιών δημιουργούνταν συνωστισμός στην άνω γνάθο και οι κυνόδοντες ήταν εκτός τόξου», λέει στα «ΝΕΑ» ο επίκουρος καθηγητής Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μανώλης Παπαγρηγοράκης, που είναι και η ψυχή της διεπιστημονικής ιδέας της ανασύστασης του προσώπου της Μύρτιδος, η οποία έγινε από όλους τους συντελεστές αφιλοκερδώς και παρουσιάστηκε χθες σε εκδήλωση στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης. «Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για κάτι χαρακτηριστικό που να τη διαφοροποιεί από ένα παιδί της ηλκίας του», εξηγεί.

Πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι όμως το πρόσωπο που ζωντάνεψε πάνω στο αρχαίο κρανίο; «Επειδή το κρανίο είναι ανέπαφο και έχει την κάτω γνάθο και όλα τα δόντια, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι είμαστε πολύ κοντά στην πραγματική της μορφή», υποστηρίζει ο κ. Παπαγρηγοράκης. «Ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να αναπλασθούν τα αυτιά και η μύτη, για την οποία στηριχθήκαμε στο σχήμα της ρινικής κοιλότητας. Οσο δε για τα χρώματα που επιλέξαμε, βασιστήκαμε σε εκείνα των ανθρώπων της εποχής. Για να βρούμε τα αυθεντικά θα έπρεπε να γίνει ανάλυση του DΝΑ της, διαδικασία ιδαιτέρως κοστοβόρα».

Τι μαθαίνουμε λοιπόν για τον αρχαίο ελλη νικό κόσμο βλέποντας την Μύρτιν; «Δεν έχουμε αλλάξει σχεδόν καθόλου εδώ και 4.000

χρόνια στην περιοχή του σπλαγχνικού κρανίου (σ.σ. πρόσωπο), έχει όμως αλλάξει ο προσανατολισμός της ανάπτυξης του εγκεφαλικού κρανίου. Οσο περνούν τα χρόνια δηλαδή το κρανίο μας έρχεται πιο μπροστά, ενώ το πρόσωπό μας μικραίνει. Πρέπει όμως να διευκρινίσουμε πως δεν γνωρίζουμε αν η Μύρτις ήταν Αθηναία, μπορεί να ήταν και δούλη από άλλη περιοχή, οπότε έχουμε μπροστά μας μια νεαρή κάτοικο της Αθήνας, όχι μία μετά βεβαιότητος Αθηναία».

Το κρανίο της Μύρτιδος δεν επελέγη τυχαία μεταξύ οκτώ παιδικών κρανίων. Ηταν το καλύτερα διατηρημένο, χωρίς oστικές απώλειες, και επιπλέον είχε ατόφια την κάτω γνάθο και όλα τα δόντια. Το φύλο της μαρτυράται από το πιγούνι της, που δεν είναι τόσο έντονο όσο των αγοριών, τα «μαλακά» τόξα στην περιοχή των φρυδιών και τη διάμετρο των κυνοδόντων της που είναι μικρότερος σε σχέση με τον αγοριών. Οσο για την ηλικία της; «Μίλησαν» η ανατολή των μόνιμων δοντιών και η μορφολογία των ακρορριζίων τους.

Ποια ήταν όμως πραγματικά η Μύρτις; «Ενα από τα χιλιάδες ανώνυμα θύματα του φοβερού λοιμού που έπληξε την Αθήνα στις αρχές του Πελοποννησιακού Πολέμου», επισημαίνει η αρχαιολόγος Εφη ΜπαζιωτοπούλουΒαλαβάνη, η οποία και ανέσκαψε τον ομαδικό τάφο που βρέθηκε η Μύρτις. «Φαίνεται πως το παιδί αυτό υπήρξε ένα απλό, ανώνυμο παιδί, που γεννήθηκε γύρω στο 440 π.Χ., πρόλαβε να αντικρύσει τον Παρθενώνα που μόλις είχε τελειώσει αλλά έζησε και την αρχή του πολέμου. Ηταν ένα κορίτσι που έτρεχε ανέμελο και ξυπόλητο μαζί με τα άλλα παιδιά στους χωμάτινους, στενούς δρόμους της πόλης. Την ονομάσαμε Μύρτιν». Γιατί όμως επιλέχθηκε αυτό το όνομα για την 11χρονη μικρή; «Επιλέξαμε ένα όνομα δισύλλαβο και εύηχο, που επιπλέον υπάρχει ακόμα με διαφορετική κατάληξη», εξηγεί ο κ. Παπαγρηγοράκης.

Από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ"

Παρασκευή 15 Οκτωβρίου 2010

H ιστορία της Όπερας ...με πολύ λίγα λόγια. (Του Χάρη Κανάκη)















Σε τούτο τo κείμενο θα επιχειρήσω ένα ανοσιούργημα θα πω με πολύ λίγα λόγια την ιστορία ενός από τα σημαντικότερα και δυσκολότερα είδη μουσικής. Γιατί, τι είναι αυτό που θα περιλαμβάνει ένα τέτοιο κείμενο και πολύ περισσότερο τι είναι αυτό που δεν θα περιλαμβάνει. Τελικός αποδέκτης ο αγνός και διψασμένος για μάθηση αναγνώστης. Εκείνος δεν θα αρκεστεί σ' αυτό το κείμενο αλλά θα το χρησιμοποιήσει σαν αφετηρία για παραπάνω μελέτη.
Όλα ξεκίνησαν το 1598 στη Φλωρεντία, όπου μια παρέα από έμπορους, ευγενείς και επιστήμονες της εποχής, αποφάσισαν να μαζεύονται σε ένα σπίτι και να μιλούν για τέχνη και φιλοσοφία. Αυτή η παρέα αυτοαποκαλείται "ΚΑΜΕΡΑΤΑ"(=δωμάτιο).
Εκεί, δεν άργησε κάποια στιγμή να δημιουργηθεί ένα νέο μουσικό είδος που συνδύαζε Λόγο-Θέατρο-Μουσική στα πρότυπα του αρχαίου δράματος.
Η πρώτη όπερα, η οποία και είναι χαμένη, ήταν η "Δάφνη" του συνθέτη Jacopo Peri (1561-1633). Oι πρώτες δύο απόπειρες γραφής όπερας ήταν αποτυχία, ώσπου το 1607 ο Μοντεβέρντι έγραψε την όπερα "Ορφέας" που παίχτηκε μπροστά σε 30 άτομα στη Μάντοβα. Ήταν η πρώτη πετυχημένη απόπειρα. (Στη Βερόνα πρόσφατα ανακαλύφτηκε μυστική δίοδος μέσα στον τοίχο όπου οδηγούσε σε ένα κρυφό δωμάτιο κρυμμένο για 300 χρόνια όπου ο Μοντεβέρντι έπαιζε μουσική δωματίου μόνο για το βασιλιά!)
Μια από τις σημαντικότερες στιγμές της όπερας τα χρόνια που ακολούθησαν και το νέο είδος αγαπήθηκε πολύ από συνθέτες και κοινό, ήταν "Οι Γάμοι του Φιγκαρό" όπερα γραμμένη από τον Μότσαρτ με σαφείς πολιτικές νύξεις για το τέλος μιας εποχής (Πτώση της Αριστοκρατίας και άνοδος της αστικής τάξης). Χαρακτηριστική και ιστορική η σκηνή της συγγνώμης που αριστοκράτης ζητάει γονατιστός από την γυναίκα του μπροστά στους υπηρέτες! Το σχόλιο του Ναπολέοντα για αυτή την όπερα μνημειώδες: "Είναι η ίδια η επανάσταση" (Γαλλική επανάσταση 1789).
Η όπερα "Φιντέλιο" του Μπετόβεν με θεματικό υλικό και ευθείες αναφορές στην ελευθερία με χαρακτηριστική την σκηνή του ανοίγματος των φυλακών που παραπέμπει στα γεγονότα της Βαστίλης ( φυλακές στο Παρίσι κατά την Γαλλική επανάσταση).
Σημαντική επίσης η ανάμιξη της όπερας στην πολιτική, με το επαναστατικό Εθνικιστικό ρεύμα που επικράτησε στο ξεκίνημα του Ιταλικού έθνους με τις όπερες του Βέρντι. Το ''Viva Verdi" γραμμένο στους τοίχους ήταν το εμψυχωτικό σύνθημα των επαναστατών και παιάνας της αλλαγής.
Αντίστοιχες αναφορές και στο έργο του Βάγκνερ για τον Γερμανικό Εθνικισμό και την δημιουργία του Γερμανικού έθνους. (Γνωστή και η εκμετάλλευση του έργου του Βάγκνερ, πολύ αργότερα από τους Ναζί).
Με τον Όφενμπαχ έχουμε μια πιο χαλαρή όπερα. Το Καν-Καν της εποχής δίνει την θέση του στο σύγχρονο Μιούζικαλ ("Φάντασμα της Όπερας", "Εβίτα'' και όλα τα διάσημα έργα του Άντριου Λόυντ Γουέμπερ).
Τέλος φτάνοντας στο "Ο Νίξον στην Κίνα'' του εμβληματικού Τζον Άνταμς μιλάμε για το Μasterpiece of our times.
Ο μελετητής της όπερας δεν πρέπει να ξεχνά προσεγγίζοντάς την ότι η όπερα είναι το αντίδοτο στην ψυχρότητα του Πολιτισμού μας.

Χ.Κ.

Σάββατο 2 Οκτωβρίου 2010

on air  - TO BHMA (Τι Μαιάμι, τι Μπραχάμι).


on air - TO BHMA

...έλεος...!!!...ο κατήφορος δεν έχει τέλος στην Ελληνική τηλεόραση...το "ΑΛΙΜΟΝΟ" στο τέλος του κειμένου του εύστοχου πάντα Κοσμά Βίδου είναι δικαιολογημένο και επιβεβλημένο...!!!

Σώμερσετ Μωμ, «Διακοπές στο Παρίσι» βιβλιοπαρουσίαση.

Εξαιρετική αναγνωστική εμπειρία που προτείνω στους βιβλιόφιλους. Στο «Διακοπές στο Παρίσι», ο Μωμ παρακολουθεί τον νεαρό ήρωά του καθώς έρχε...