Σκέψεις για τον "Φρανκενστάιν" της Μαίρη Σέλεϊ (του Χάρη Κανάκη)

 

Διαβάζοντας για δεύτερη φορά το αριστούργημα της Μαίρη Σέλεϊ "Φρανκενστάιν", δεν μπορώ να μην  θαυμάσω για άλλη μια φορά τον τρόπο που έχει επιλέξει η συγγραφέας να μιλήσει για τις πανανθρώπινες αξίες και τις προσωπικές αγωνίες της ίδιας αλλά και της εποχής της (αρχές του 1800). Αξίες που διαπερνούν τους αιώνες και την ανθρώπινη ύπαρξη έως τις μέρες μας.

Το λογοτεχνικό εύρημα, σε αυτό το γοτθικό μυθιστόρημα, του αποτρόπαιου τέρατος, έχει σαν στόχο να υπογραμμίσει και να αποκαλύψει. Απαιτεί την προσοχή του κοινού και την έχει με τον πιο εμφατικό τρόπο.
Το αξίωμα των ζητημάτων που απασχολούν και διατρέχουν ολόκληρο το έργο είναι τρισυπόστατο.

Το τέρας από την στιγμή που συνειδητοποιεί την ύπαρξη του, ακόμα και ως ένα λάθος της φύσης, ζητά απεγνωσμένα τρία πράγματα.
Πρώτα ζητά αγάπη, που εννοείται δεν βρίσκει, δεύτερον ζητά και διεκδικεί την μυσταγωγία της γνώσης και τέλος ζητά από τον επιστήμονα δημιουργό του, την συντροφικότητα έχοντας στο διαταραγμένο του μυαλό την ουτοπία της ύπαρξης μιας συντρόφου. Ενός δηλαδή πλάσματος όπως εκείνος.

Συνεπώς είναι απόλυτα φυσιολογικό στην εξέλιξη του βιβλίου, η τρομακτική όψη του πλάσματος να περνάει σε δεύτερη μοίρα.
Το δραματικό φινάλε είναι απόλυτο δημιούργημα της ευαίσθητης φύσης της συγγραφέως, η οποία με τη σειρά της διακατέχεται από τις αρχές του διαφωτισμού και των νέων ιδεών της εποχής της, σε τέχνη και επιστήμες.

Ο στόχος της Μαίρης Σέλεϊ έχει επιτευχθεί. Θέλει να τραβήξει την προσοχή του αναγνώστη και να μιλήσει για την αγάπη, τη δίψα για γνώση αλλά και την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη και τις ανάγκες της.
Όσοι είδαν αυτό το μυθιστόρημα ως ένα ακόμα γοτθικό θρίλερ έχασαν κάτι.

Χάρης Κανάκης
2-2-23