Matsuo Basho ( Ιάπωνας ποιητής, 1644-1694)

Γνωστός ώς ο πρώτος μεγάλος Ιάπωνας ποιητής του ''haikai και haiku" . Έγραψε ποίηση χρησιμοποιώντας αστεία και παιχνίδια με τις λέξεις και τα νοήματα, περιγράφοντας εικόνες κυρίως από την φύση. Παραθέτω μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα της ποίησής του.

"Μια πεταλούδα...βγάλτης τα φτερά... ...ΑΤΡΑΚΤΟΣ."

Μια μέρα ξυπνάει θυμωμένος με τον εαυτό του και διορθώνει τον παραπάνω στίχο.
"Μια άτρακτος...βάλτης φτερά... ...ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ."

Και μερικοί στίχοι μεταφρασμένοι από τα Ιαπωνέζικα στα Αγγλικά.

What luck!
The southern valley
Make snow fragrant.
A autumn wind
More white
Than the rocks in the rocky mountain.
From all directions
Winds bring petals of cherry
Into the grebe lake.
Even a wild boar
With all other things
Blew in this storm.
The crescent lights
The misty ground.
Buckwheat flowers.

Χαρακτηριστική η ποίηση του Βasho λοιπόν, ιδιαίτερα οι στίχοι με την πεταλούδα είναι ένα ιδανικό παράδειγμα "Εντελέχειας" ( και όχι το λανθασμένο ''ενδελέχεια", με "δ" όπως συνηθίζεται).
Μια λέξη που "έφτιαξε" ο Αριστοτέλης, και σημαίνει, εκείνο που περιέχει το σκοπό του, το τέλος του, την πορεία του. Εξάλλου μπορεί να πεί κανείς με βεβαιότητα οτι τα πάντα είναι "εντελέχεια", ενώ κατα την νεότερη φιλοσοφία η κάθε απλή υπόσταση ή δημιουργημένη μονάδα εφόσον ενέχει τελειότητα.