Κείμενο για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ.(1896-1996).

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΕΡΕΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Κείμενο του Χάρη Κανάκη - Δημοσίευση στο τοπικό Magazino της Ν. Φιλαδέλφειας Τεύχος Νο 1 Μάρτιος 1996

Πάνε 100 χρόνια απο το Φεβρουάριο του 1896 που ο μεγάλος μαέστρος ήρθε στον κόσμο. Γιος του εμπόρου δερμάτων Γιάννη Μητρόπουλου & της Αγγελικής Αναγνωστοπούλου, έδειξε από νωρίς την κλίση του στη μουσική και από τότε έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο στη μουσική εξέλιξη σ'όλο τον κόσμο.
Τι να πρωτοπεί κανείς γι’ αυτόν τον βλαστό της ελληνικής αισθητικής που χάραξε την παγκόσμια μουσική πάνω στ’ αστέρια με την μπαγκέτα του. Αυτόν που συνδύαζε με τρόπο απαράμιλλο τη φλογερή ζωντάνια, τη μαγεία, τον ενθουσιασμό, τις σπάνιες ερμηνευτικές αποχρώσεις, μαζί με τη μεσογειακή ορμητικότητα, την ευφυΐα και διαύγεια. Χαρακτηριστικά που τον οδήγησαν σε όλη του τη ζωή στα "πόντιουμ" των μεγαλύτερων ορχηστρών του κόσμου. Συμφωνική της Μινεάπολης, Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης, Συμφωνικές του Σικάγο, της Φιλαδέλφειας, του Λος Άντζελες, της Βοστώνης, του Σαν Φραντζίσκο, Συμφωνική του Βερολίνου κ.α. Παίζει πιάνο και διευθύνει με μεγάλη άνεση συμπαρασύροντας τα μέλη της ορχήστρας με τα χέρια, μάτια ώμους, οδηγώντας τους σε απίθανα ύψη.
Όταν ο Μητρόπουλος το 1932 στο Παρίσι παίζει και διευθύνει (για δεύτερη φορά, την πρώτη στο Βερολίνο το 1930) το 3ο κονσέρτο Προκόφιεφ κάνει τον ίδιο τον Προκόφιεφ να αναφωνήσει: "Αυτός ο εκπληκτικός άνθρωπος μπορεί να με ξεπεράσει σαν πιανίστα!". Οι συνθέτες όλων των χωρών και όλων των εποχών δεν θα μπορούσαν να έχουν καλύτερο συνήγορο. Από το Μητρόπουλο ξεπηδούσαν με τρόπο απλό, δυναμικό, νευρώδη και ταυτόχρονα υποβλητικό, όλες οι αποχρώσεις της ερμηνείας του μαέστρου και όλες οι κρυφές διαθέσεις του συνθέτη. Όμως ο μεγαλοφυή ς καλλιτέχνη ς είχε και άλλη πλευρά, την ανθρώπινη και εκεί δέν υστερούσε καθόλου από αυτή του μουσικού. Ευγενικός και μετριόφρων, υπομονετικός, δημοκρατικός και φιλάνθρωπος με τους μουσικούς του αλλά και με όσους είχαν την τύχη να τον συναναστραφούν.
Το πιστεύω του όπως ο ίδιος το είχε διατυπώσει ή τον το εξής: "Βλέπω στο πρόσωπο του καλλιτέχνη τ ον Ιεροκήρυκα που με την ιδιωτική του ζωή τις πεποιθήσεις και τις πράξεις του θα μπορούσε ν'αποτελέσει πρότυπο για όλους". Ενώ ο μεγάλος Αρμένιος Σοβιετικός συνθέτης Αράμ Χατσατουριάν είχε πει γι’ αυτόν: "Απεριόριστα απομακρυσμένος από φιλαυτία και εξωτερική πόζα. Ο Ελληνικός λαός μπορεί δίκαια να υπερηφανεύεται για τον Μητρόπουλο". Παρ 'όλα αυτά όμως ούτε κι αυτός ο γίγαντας με την παγκόσμια αναγνώριση δεν ξέφυγε από τα φαρμακερά βέλη του φθόνου και της αμφισβήτησης. Έτσι λοιπόν σε συνδυασμό με τους υπερφυσικούς ρυθμούς δουλειάς παθαίνει τη δεύτερη και μοιραία καρδιακή προσβολή την ώρα που διευθύνει την 3η Συμφωνία Μάλερ, στο θέατρο της Σκάλας του Μιλάνου (1960). Τουλάχιστον το τέλος είχε έρθει όπως το ζήτησε ο μαέστρος. Όπως του ταίριαζε: "Δεν θέλω να πεθάνω πάνω στο κρεβάτι" είπε κάποτε στη φίλη του Κατίνα Παξινού .
Την περίοδο του θανάτου του ( στα 64 του χρόνια) ο Έλληνας διευθυντής ορχήστρας Δημήτρης Μητρόπουλος εθεωρείτο ως ένας από τους σημαντικότερους μουσουργούς του 20ού αιώνα για τις τομές που επέφερε στην Τέχνη και για την απλότητα που ζητούσε από τη μουσική ερμηνεία, μια θεωρία που εφάρμοσε και στην ασκητική ζωή του.
Βιογραφίες του μεγάλου μαέστρου και συνθέτη έχουν κυκλοφορήσει αρκετές - και στην Ελλάδα- από τον καθηγητή Απόστολο Κώστιο. Δεν είχε όμως αποκαλυφθεί έως σήμερα το παρασκήνιο της καριέρας του, που όπως και στην περίπτωση της άλλης μεγάλης Ελληνίδας αοιδού, της Μαρίας Κάλλας, υπέσκαψε τα θεμέλια της υγείας του, οδηγώντας τον στο τέλος. Το όνομα του συνδέθηκε, όχι με την ελληνική ή την ευρωπαϊκή μουσική ιστορία, αλλά κυρίως με την αμερικανική. Και από την Αμερική έρχονται οι αποκαλύψεις, 35 ακριβώς χρόνια μετά το χαμό του και στην περίοδο που ο διεθνής μουσικός κόσμος ανακαλύπτει ξανά την τεράστια ερμηνευτική του αξία ( σε πάμπολλες, νέες δισκογραφικές εκδόσεις ζωντανών - κυρίως ηχογραφήσεων του.)
"Ο Ιερέας της μουσικής: Η ζωή του Δημήτρη Μητρόπουλου" είναι ο τίτλος της βιογραφίας του, που κυκλοφόρησε ήδη στην Αμερική και τη Βρετανία απο τις εκδόσεις " Αιιΐδάβυδ Ρκδ^'ί με έδρα στο Όρεγκον των Η.Π.Α.) Και με την υπογραφή Γουίλιαμ Ρ. Τρότερ, του συγγραφέα και μουσικοκριτικού από τη Β. Καρολίνα.
Η πιο άγνωστη πτυχή του δράματος του Δημήτρη Μητρόπουλου ήταν η συνεργασία του με την περίφημη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης, που κατά τον Τρότερ "με ίντριγκες και προδοσίες έκαμψε την υγεία του και το γενναιόδωρο πνεύμα του". "Η ιστορία του ξεσκεπάζει το σαθρό παρασκήνιο της Χρυσής Εποχής των Μεγάλων Μαέστρων και φέρνει στο φως τους κρυφούς πολέμου ς μέχρις εσχάτων". Στενοχωρημένος και απογοητευμένος όσο ποτέ άλλοτε, ο Έλληνας μαέστρος έγραφε στην καλή του φίλη Καίτη Κατσογιάννη: 'Τί άλλο κάνουμε στη ζωή από το ν’ αντλούμε διαρκώς από το απόθεμα κουράγιου, για να φτάσουμε εξανλημένοι πια,στον τάφο που μας περιμένει;"...

ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

(απο το περιοδικό “Επιπλέον”της Νέας φιλαδέλφειας)

Μία ευχάριστη έκπληξη περιμένει όσους ακούσουν το τελευταίο CD του Μίκη Θεοδωράκη με τίτλο “Οδύσσεια”. Η δυναμική και ευαίσθητη φωνή της Μαρίας Φαραντούρη ζωντανεύει την εμπνευσμένη ποίηση του Κώστα Καρτελιά που με τις λέξεις κλειδιά, σε παραπέμπουν στη μυθική περιπέτεια ενός σύγχρονου Οδυσσέα. Η διακριτική και κλασικογενής ενορχήστρωση της Ιρίνα Βαλεντίνοβα ντύνει ιδανικά την εξαιρετική μουσική ενός μεγάλου μας συνθέτη, που σ’αυτή τη δουλειά, μας καλεί σ’έναν εναλλακτικό τρόπο διασκέδασης μακριά απο την πενία έμπνευσης και υποκουλτούρας που μας κατακλίζει.
Aziza Mustafa Zadeh λέγεται η εξαιρετική πιανίστα και τραγουδίστρια με επιρροές απο τις μουσικές της Ανατολής, την κλασσική Ευρωπαϊκή παράδοση αλλά και την Αμερικάνικη Jazz. Η γνωστή μουσικός απο το Αζερμπαϊτζάν είναι διάσημη για τους αυτοσχεδιασμούς της στο πιάνο ,και την κρυστάλλινη μαγική φωνή της. Ανακαλύψτε τη στο δίσκο του 1995 “Dance of Fire” με τη συμμετοχή του διάσημου κιθαρίστα Al di Meola.
Τέλος για τους φίλους της όπερας, ιδανική πρόταση είναι το CD με τίτλο “Carreras, Domingo, Pavarotti in concert”. Οι τρείς διασημότεροι τενόροι της εποχής μας στα καλύτερά τους σε μιά εξαιρετική βραδιά που ηχογραφήθηκε στη Ρώμη, στις θέρμες του Καρακάλα στις 7 Ιουλίου 1990, σε μουσική διεύθυνση του Zubin Meta, οπου άριες απο το κλασσικό αλλά και πιό ελαφρύ ρεπερτόριο εναλλάσονται ιδανικά. Απολαύστε τα και καλό Καλοκαίρι.