Νίκος Καζαντζάκης, 26-10-57. Ημέρα μνήμης. Σκέψεις για το μεγάλο δημιουργό. (του Χάρη Κανάκη)

 

Σήμερα είναι  η ημέρα επετείου του θανάτου του Νίκου Καζαντζάκη (26-10-57). Αυτού του κολοσσού της ανθρώπινης διανόησης, που ως συγγραφέας, ποιητής, στοχαστής, φιλόσοφος, επηρέασε όσο κανένας την παγκόσμια λογοτεχνία.

Εντελώς συμπτωματικά αυτή την περίοδο ξαναδιαβάζω για τρίτη φορά στη ζωή μου, όλα του "τα ταξιδιωτικά", κάνοντας αυτή τη φορά μια έρευνα και μία ανάλυση σε βάθος που έχει αρχίσει στις αρχές Σεπτεμβρίου και θα τελειώσει άγνωστο πότε.
Ως συστηματικός αναγνώστης, ποτέ μου δεν μπόρεσα να βρω διανοητή του μεγέθους του, που να μπορεί να σταθεί δίπλα του, είτε Έλληνα είτε ξένο, όσο κι αν αυτό ακούγεται υπερβολικό στα αυτιά μερικών.

Η κάθε λέξη, η κάθε παράγραφος, το κάθε σημείο στίξεως, στη γλώσσα του και στην τεχνική του, βρίσκεται με μαγικό τρόπο στο σωστό σημείο, ερεθίζοντας και ενεργοποιώντας εκείνες τις ευαίσθητες χορδές μέσα μας, χαρίζοντάς μας ανεπανάληπτες αναγνωστικές εμπειρίες και αξιοθαύμαστη εσωτερικότητα.
Το μόνο που μας ζητάει να κάνουμε ο κύριος Νίκος, είναι να καθαρίσουμε τον μαυροπίνακα της ψυχής μας και του μυαλού μας, με εκείνη την πεποίθηση που μέχρι τώρα είχε θρονιαστεί μέσα μας, να πάει για λίγο στην άκρη και να δεχτούμε με γαλήνη και πραότητα, τα ευεργετικά κελεύσματα της υπέροχης τέχνης και κοσμοθεωρίας του.

Είθε το πνεύμα του να οδηγεί τα βήματα της ανθρώπινης ύπαρξης και να μας κάνει να βλέπουμε τα πάντα γύρω μας με εκείνο τον τρόπο που τόσο αγαπούσε. Σαν να τα βλέπουμε όλα για πρώτη φορά αλλά και τελευταία.

Χάρης Κανάκης
26-10-22

Μπετόβεν. Ο τρόπος με τον οποίο κατάφερνε να καταλαβαίνει τους ήχους, ενώ ήταν κωφός.

 

Όταν ο Μπετόβεν κατέστη κωφός, δεν σταμάτησε να συνθέτει τη μουσική του, όσο δύσκολο κι αν ήταν. Ο τρόπος με τον οποίο κατάφερνε να καταλαβαίνει τους ήχους ήταν μέσω της οστικής αγωγιμότητας. 

Οστική αγωγιμότητα είναι το φαινόμενο κατά το οποίο οι δονήσεις που προκαλούνται από ένα αντικείμενο, ο ήχος δηλαδή (καθώς ο ήχος είναι δονήσεις που μεταφέρονται μέσω του αέρα), μεταφέρονται μέσω των οστών της κεφαλής κατευθείαν στον κοχλία. Αυτός είναι και ο τρόπος που ακούμε την φωνή μας, όχι μέσω του αέρα αλλά μέσω των οστών της κεφαλής μας. 

Ο Μπετόβεν λοιπόν είχε ενώσει ένα μεταλλικό ραβδί στο πιάνο του, και την άλλη άκρη του ραβδιού την έσφιγγε ανάμεσα στα δόντια του, ούτως ώστε οι δονήσεις που προκαλούσε το πιάνο να μεταφέρονται μέσω των οστών της κεφαλής του και να αντιλαμβάνεται τους ήχους.

Απόσπασμα από το βιβλίο, "ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΜΟΥΣΟΥΡΓΟΙ"