Τετάρτη 18 Αυγούστου 2021

Κουρμούληδες: Η μεγάλη οικογένεια των Κρητών Κρυπτοχριστιανών.

 


Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη – CRETA PLANET

Στα μαύρα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς οι ραγιάδες έμειναν ανυπεράσπιστοι στα κτυπήματα των γενιτσάρων, δηλ. των εξισλαμισμένων κρητικών, και ο κάθε αρνησίθρησκος εξισλαμισμένος ψευτοπαλληκαράς μπορούσε να κτυπά τον χριστιανό «ώσπου ν’ αναπνέει» η να του αρπάζει τη γυναίκα του, χωρίς να δίνει λόγο σε κανένα. Σπουδαίο ρόλο αυτή τη δύσκολη περίοδο διαδραμάτιζαν οι οι κρυπτοχριστιανοί, πού προστάτευαν όπως μπορούσαν τους ραγιάδες, και τέτοιοι κρυπτοχριστιανοί , φημισμένοι για τον ηρωισμό και την προστασία τους στο ανίσχυρο πλήθος, ήταν οι Κουρμούληδες.

Άλλη παράδοση φέρει τους Κουρμούληδες να κατάγονται από τον Απόστολο Τίτο, τον πρώτο Επίσκοπο Κρήτης, μετά το κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου, και η καταγωγή αυτή δικαιολογεί την αυστηρότατη εμμονή όλων των Κουρμούληδων στη χριστιανική πίστη και το θρησκευτικό φανατισμό τους, πού συνετέλεσε στο να αναγνωριστούν από την Εκκλησία μας ως νεομάρτυρες τέσσερις από την ηρωϊκή αυτή οικογένεια.

Οι Κουρμούληδες είχαν συγγένεια και με τους Βλαστούς, των οποίων η οικογένεια προερχόταν από το ένα εκ των δώδεκα αρχοντόπουλων του Βυζαντίου, αλλά και προς τους περίφημους Ψαρομηλίγγους. Κρατούσαν όλη την πλούσια Μεσαρά κι είχαν έδρα τους τον Κουσέ-Καινουργίου. Εκεί ήταν και οι δύο πύργοι τους. Διασώθηκε ο ένας πού βρισκόταν μέσα στο χωριό. Τον άλλο τον χάλασαν οι Τούρκοι μετά το ξεφανέρωμα των Κουρμούληδων σε χριστιανούς και την εποχή πού εσημειώθηκε η πρώτη διακοπή του κρητικού αγώνα (1824-1825 μ.Χ.).

Απ’ την οικογένεια των Κουρμούληδων πολλοί κατόρθωσαν να πάρουν και μεγάλα αξιώματα ακόμα και στην Κωνσταντινούπολη, λόγω της ευγενικής τους καταγωγής και του πλούτου τους. Οι γενιτσαραγάδες Κουρμούληδες ήταν πανίσχυροι κι η δύναμη τους μεγάλωνε με το κύρος πού τους έδιναν οι Σερασκέρηδες πού έρχονταν στη Κρήτη.

Η εξαιρετική αυτή φυλή -πού δικαίως ονομάζεται φυλή αφού είχε πάνω από εκατό οικογένειες απ’ την ίδια ρίζα- σ’ όλες τις διακλαδώσεις της από τους πιο τρανούς ως τους πιο μικρούς και άσημους χρησίμευαν τα εκατόν πενήντα πρώτα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς οι δυνατοί κι οι ασφαλείς προστάτες των χριστιανών.

Τιμωρούσαν σκληρά κάθε γενίτσαρο πού θα μάθαιναν πώς κακούργησε εναντίον χριστιανού, βρίσκοντας αιτία από διάφορες άλλες πράξεις των γενιτσάρων, ώστε να μη φαίνεται ποτέ η μυστική τους θρησκεία, πού τη γνώριζαν πολλοί λίγοι μόνο χριστιανοί και κληρικοί, εκτός απ’ τους κρυπτοχριστιανούς πού όλοι ήταν μεταξύ τους γνωστοί, γιατί αναγνωρίζονταν με τα κρυφά σημεία πού έκαναν πάντα όμοια άμα συναντούσαν οποιοδήποτε αγά ή μπέη γενίτσαρο.

Τους γάμους τους έκαναν οι Κουρμούληδες μεταξύ των μεμακρυσμένων συγγενικών οικογενειών τους και τις θρησκευτικές τελετουργίες με ειδικό έμπιστο ιερέα, πού μετακαλούσαν από το Μεραμπέλλο.

Δίπλα στον πύργο τους ήταν κάποιος μικρός ναός της Αγίας Πελαγίας κι αυτόν -όπως λέγεται- χρησιμοποιούσαν στις τελετές τους. Όμως το πιθανότερο είναι πώς κάτω από τους πύργους τους είχαν κατακόμβες ή υπόγειους Ναούς, γιατί το εξωτερικό εκκλησίασμα θα ήταν σοβαρός κίνδυνος να τους αποκαλύψει.

Η σκληρή κρητική μοίρα είχε λυγίσει από τον πόνο των χριστιανών και τους έδωσε την προστασία των εξαιρετικών αυτών κρυφών αδελφών, οι οποίοι αναγνωρισμένοι σιωπηρά ως αρχηγοί κι όλων των άλλων «λινομπάμπακων» (Κρυπτοχριστιανών) της Κρήτης επόπτευαν πάνω στους ραγιάδες.

Αναρίθμητα είναι τα ανέκδοτα πού αναφέρονται στην προστασία των Κουρμούληδων. Όταν μάθαιναν μία σκληρή καταπίεση, έτρεχαν όχι να υπερασπισθούν φανερά τον καταπιεσμένο χριστιανό -αυτό θα εξέθετε κι αυτούς και το χριστιανό πού θα ‘θελαν να βοηθήσουν-, αλλά για να βρουν μία άλλη πρόφαση να ξεκάμουν το σκληρό καταπιεστή. Όμως, αφού η πρόφαση δε βρισκόταν εύκολα, δεν δειλιοΰσαν και φανερά να χτυπήσουν ένα γενίτσαρο για να υπερασπιστούν ένα χριστιανό με τη δικαιολογία ότι ο «πολυχρονεμένος ο Πατισάχ» για όλο το λαό του είχε την ίδια προστασία. Έτσι, μια μέρα πού ένας παπάς πήγε να ζητήσει την προστασία του, επειδή κάποιος γενίτσαρος του πήρε τη γυναίκα του, ο Κουρμούλης δεν δείλιασε αλλά έτρεξε να προφτάσει την ατιμία του, τον φώναξε έξω και μόλις τον πλησίασε, τον σκότωσε και πήγε την τρομαγμένη γυναίκα πίσω στο σπίτι της. Όμως τέτοιες φανερές πράξεις πολλές φορές τους εξέθεταν σε σοβαρούς κινδύνους, όπως μια φορά επί Σερίφ Πασά πού κατήγγειλαν τον Μιχαήλ Κουρμούλη οι γενίτσαροι της Αληθινής, του Αμπελούζου και του Πετροκεφαλίου, ότι ήταν αίτιος η κρυφός φονιάς αρκετών πρωτογενιτσάρων της περιφέρειας, οι οποίοι κάθε τόσο βρίσκονταν σκοτωμένοι σε μπροσκάδες (ενέδρες).


ΠΗΓΗ: https://cognoscoteam.gr/

Κυριακή 15 Αυγούστου 2021

Ο Σουρής και το Αρσάκειο, (της Μαριάννας Θεοδωροπούλου).

 


Το Αρσάκειο εισέβαλε ορμητικά στην ζωή του Γεωργίου Σουρή με την μορφή της Μαρής Κωνσταντινίδη απο τη Χίο , μακρινής συγγενούς του και εξωτερικής μαθήτριας του Αρσακείου, το 1873.

Το αμοιβαίο αίσθημα και των δύο εξωτερικεύεται , όταν εκείνος ( που την βοηθούσε στα μαθήματά  της ) της γράφει στο τετράδιο της '' Σ' αγαπώ'' κι' εκείνη του γράφει απο κάτω '' Κι' εγώ ''.
Το ειδύλλιο κρατάει οκτώ χρόνια , με αντιρρήσεις εκ μέρους των δικών της , που δεν ήθελαν για γαμπρό ένα φτωχό ποιητή , με τακτική αλληλογραφία όταν εκείνη λείπει στη Χίο και εκείνος της γράφει για τα νέα του σχολείου της ( όπως λχ ότι όλες οι Αρσακειάδες μαυροφορέθηκαν όταν πέθανε ο Αρσάκης τον Ιούλιο του 1874 ) , αλλά και  για ό,τι άλλο  συμβαίνει στην Αθήνα ...
Τελικά , ο έρωτας θριαμβεύει και οι δύο νέοι παντρεύονται το 1881 και αποκτούν 4 κόρες και 1 γυιό , με την Μάρη να αναδεικνύεται σε μια ιδανική σύζυγο, μητέρα, μούσα και εκλεκτή οικοδέσποινα , αφού στο φιλολογικό σαλόνι του Σουρή της οδού Πινακωτών 15, που τα καλοκαίρια μεταφέρεται στο καλοκαιρινό του σπίτι του Ν. Φαλήρου, μαζεύονταν όλοι σχεδόν οι μεγάλοι συγγραφείς και ποιητές της εποχής , μέχρι βαθείας νυκτός , απαγγέλλοντας στίχους , διαβάζοντας έργα τους , παίζοντας τόμπολα , χαρτιά  κλπ και δοκιμάζοντας τα περίφημα γλυκά του κουταλιού της  Μ.
Οσο για τον Σουρή, πανευτυχής με την οικογένεια, τους φίλους του και την σατυρική του εφημερίδα '' Ο Ρωμηός '' , που πρωτοεξέδωσε το 1883 και τα επόμενα σχεδόν 37 χρόνια και όπου έμμετρα σατύριζε όλα όσα συνέβαιναν στην Ελλάδα- πολιτικά , κοινωνικά, θρησκευτικά , αθλητικά, κοσμικά κλπ, αναγνωρίσθηκε απο όλους σαν ένας μεγάλος ποιητής ακόμη και στο εξωτερικό , όπου κάποτε προτάθηκε και για Νομπέλ !
Εκτός από την Αρσακειάδα σύζυγό του, το Αρσάκειο τού προσέφερε έμπνευση για πολλούς από τους στίχους του. Η αθηναϊκή κοινωνία είχε εντυπωσιαστεί από την παρουσία τόσων κοριτσιών στο κέντρο τής πόλεως και μάλιστα τόσο κοντά στο Πανεπιστήμιο, το οποίο ανδροκρατείτο την εποχή εκείνη. Σχολίασε μάλιστα ο ποιητής και τις επιτυχίες των Αρσακειάδων που, πάντα στην πρωτοπορία, μπήκαν στο Πανεπιστήμιο και ασχολήθηκαν με θέματα ανεπίτρεπτα για τη γυναικεία φύση σύμφωνα με τις «αρχές» τής εποχής. Δεν ήταν μισογύνης ούτε συντηρητικός , μπορούσε όμως να διακρίνει την αστεία όψη σε κάθε γεγονός και να αμφισβητεί κάποιες «μεγάλες αξίες», φέρνοντας στην επιφάνεια το πραγματικό τους βάθος, χωρίς ποτέ να βλάπτει ή να θίγει κανέναν.

Στο ποίημά του «Οδηγός των Αθηνών χρήσιμος εις το κοινόν» ο Σουρής , αναφέρεται και στο Αρσάκειο :

Πλησίον το Αρσάκειον, κατάστημα μεγάλον,

Και πλήρες διδασκαλισσών αλλά και διδασκάλων

Εδώ σπουδάζουν γράμματα με έρωτα και ζήλον

Και από τα παράθυρα τα ρίχνουν εις τον φίλον !

Ενάμισυ αιώνα μετά , χιλιάδες Αρσακειάδες που απεφοίτησαν μέχρι σήμερα έχουν διακριθεί σε όλους τους τομείς της ζωής  και έχουν  στελεχώσει την ελληνική κοινωνία τόσο σαν επιστήμονες, όσο και σαν σύζυγοι και μητέρες... Η σπουδή των γραμμάτων συνεχίζεται '' με έρωτα και ζήλον'' , όπως αναφέρει ο Σουρής , όχι για να εντυπωσιάσουν το άλλο φύλο , - όπως πιθανόν τα πολύ παλιά χρόνια να συνέβαινε.. -, αλλά για να αξιοποιήσουν τις γνώσεις και τα προσόντα τους ως εφαλτήρια για την περαιτέρω  πορεία τους στον σύγχρονο κόσμο. 

Από ανάρτηση της φίλης Μαριάννας Θεοδωροπούλου στο FB

Κυριακή 1 Αυγούστου 2021

Σπύρος Σαγιάς. Ο πολύτιμος αντιγραφέας των έργων μου!

 


Στα πάνω από 30 χρόνια δραστηριοποίησής μου στον τομέα της σύνθεσης σύγχρονης μουσικής, είχα και έχω αναπτύξει σημαντικές συνεργασίες με αξιόλογους μουσικούς και ερμηνευτές.

Μια συνεργασία όμως που βοήθησε πάρα πολύ στην σωστή προώθηση των έργων μου, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ήταν εκείνη με τον Σπύρο Σαγιά. Τον καλό και συνεπή συνεργάτη που για πάνω από 10 χρόνια μου μετατρέπει σε ηλεκτρονική μορφή τις χειρόγραφες παρτιτούρες.

Με μεράκι και μεθοδικότητα, αλλά και γνώση του αντικειμένου έχει συμβάλει στο να έχουν τα έργα μου μια πάρα πολύ άρτια εικόνα έτσι ώστε να προβάλλονται και να προωθούνται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. 

Είναι γνωστό μέσα από την ιστορία της Μουσικής πως οι λεγόμενοι "Αντιγραφείς" (Copyist) έπαιζαν πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη και σωστή προώθηση της μουσικής, και κάθε συνθέτης αλλά και εκδοτικός οίκος είχε συνεργασία με τέτοιους επαγγελματίες, σε μια εποχή που τα πάντα γίνονταν με το χέρι!

Εκτός των άλλων όμως δεν μπορώ να μην σταθώ στις μεταγραφικές αρετές του Σπύρου Σαγιά πάνω στην κιθάρα. Του οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ για τις υπέροχες εκείνες μεταγραφές που έκανε για κιθάρα και είναι βασισμένες σε έργα μου. 

Συστήνω ανεπιφύλακτα σε συναδέλφους συνθέτες την συνεργασία με τον Σπύρο Σαγιά όχι μόνο γιατί είναι ένας πολύ καλός αντιγραφέας αλλά και επειδή είναι ένας εξαιρετικός μουσικός!


ΧΑΡΗΣ ΚΑΝΑΚΗΣ

Συνθέτης-Πιανίστας-Συγγραφέας

Μέλος ΕΕΜ


Βιογραφικό σημείωμα Σπύρου Σαγιά

    Ο Σπύρος Σαγιάς γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, πήρε δίπλωμα κλασικής κιθάρας από το ωδείο «Ορφείο Αθηνών» με καθηγητή τον σολίστ Γιάννη Ηλιόπουλο και πτυχίο μονωδίας από τη Μουσική Σχολή Κ. Μπεχράκη με καθηγητή τον σολίστ της ΕΛΣ τενόρο Θάνο Πετράκη.

   Συμμετείχε στην ηχογράφηση των τραγουδιών για τις θεατρικές παραστάσεις του παραμυθιού του Ευγένιου Τριβιζά «Η χώρα χωρίς γάτες», που συνέθεσε η Τατιάνα Μανωλίδου, και τραγούδησε τον ρόλο του Καραγκιόζη στις παραστάσεις της οπερέτας «Καραγκιόζης ο Σαντορινιός» του συνθέτη Κώστα Κοσμά.

   Ο Σπύρος Σαγιάς επιδίδεται στις μεταγραφές – διασκευές για κλασική κιθάρα. Μεταξύ άλλων έχει διασκευάσει για σόλο κιθάρα τα έργα «Lily of heaven», «Sonatina No. 1» (2ο μέρος) και για δύο κιθάρες το «Divertimento» του συνθέτη και πιανίστα Χάρη Κανάκη, με τον οποίο συνεργάζεται ως copyist (δακτυλογράφος μουσικού κειμένου).

   Ήταν ο νικητής του διαγωνισμού μεταγραφής – διασκευής στο 5ο διεθνές φεστιβάλ κιθάρας Θεσσαλονίκης 2018, μεταγράφοντας για κιθάρα 5 από τα 8 λυρικά κομμάτια op. 12 του Edvard Grieg. Η μέχρι τώρα πιο σημαντική μεταγραφή του για κιθάρα είναι το μέρος του βιολιού από το διάσημο κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα του Jean Sibelius.

   Το 2017 δημοσίευσε στη διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού «Tar» άρθρο του με τίτλο: «Επέκταση της ιδέας χορδίσματος δεκάχορδης κιθάρας του Narciso Yepes σε κιθαριστικά ντούο με εξάχορδες κιθάρες». ( http://www.tar.gr/content/content/files/YEPES-Spyros_Sagias-Tar.pdf )

   Για μεγάλο χρονικό διάστημα εργάστηκε σε φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης  ως καθηγητής Φυσικής και σε περιοδικά του χώρου των οπτικοακουστικών συσκευών («Ήχος Εικόνα», «Ψηφιακά Δορυφορικά Νέα», «Digital TV info»), ως αρθρογράφος πάνω σε τεχνικά θέματα.

   Από το 2002 εργάζεται ως αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής σε σχολεία μέσης εκπαίδευσης, όπου ανεβάζει κάθε χρόνο σχολικές θεατρικές παραστάσεις, ενώ ασχολείται και με τη μετάφραση θεατρικών έργων από τα αγγλικά στα ελληνικά.

Είναι μέλος του Σκακιστικού Ομίλου Χαλανδρίου, του οποίου διετέλεσε πρόεδρος την τριετία 2013 – 2016.


Σπύρος Σαγιάς

Email: spysag@gmail.com

Σώμερσετ Μωμ, «Διακοπές στο Παρίσι» βιβλιοπαρουσίαση.

Εξαιρετική αναγνωστική εμπειρία που προτείνω στους βιβλιόφιλους. Στο «Διακοπές στο Παρίσι», ο Μωμ παρακολουθεί τον νεαρό ήρωά του καθώς έρχε...