Παντελής Καβακόπουλος. Ένας ακούραστος ερευνητής της Ελληνικής Μουσικής Παράδοσης.

Ο Παντελής Καβακόπουλος γεννήθηκε στη Βήσσανη των Ιωαννίνων το 1923.

 Κατάγεται από οικογένεια παραδοσιακών μουσικών. Παίζει βιολί από εννέα

χρόνων. Το 1939 έρχεται στην Αθήνα και παρουσιάζεται στο Ωδείο Αθηνών. Μετά

από εισήγηση των αείμνηστων Θρασύβουλου Γεωργιάδη και Γεωργίου Ζαρίφη,

συνδιευθυντών στο “Ωδείο Αθηνών”, πετυχαίνει την εισαγωγή του στη σχολή βιολιού (δωρεάν), με Δασκάλους τους αείμνηστους Mίνο Δούνια, Δημ. Χωραφά και Μενέλαο Παλάντιο.

Παράλληλα φοιτά στο “Ελληνικό” Ωδείο στη σχολή της Βυζαντινής μουσικής στους αείμνηστους καθηγητές Θεόδωρο Χατζηθεοδώρου, Μάριο Βάρβογλη και Αντίοχο Ευαγγελάτο, απ’ όπου παίρνει με “παμψηφεί άριστα” το Δίπλωμα της Βυζαντινής μουσικής.

 Το 1946 διορίζεται υπάλληλος στο Νοσοκομείο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Σπουδάζει και παίρνει το απολυτήριο από το εξατάξιο νυχτερινό Γυμνάσιο.

 Τον Αύγουστο του 1950 διορίζεται στο μουσικό τμήμα του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας. Από το έτος 1951 ως το 1956 μεταδίδει εβδομαδιαίες εκπομπές στο Ε.Ι.Ρ. με δημοτικά τραγούδια. Παράλληλα μετέχει και στην προπαγανδιστική  εκπομπή του Ραδ. Σταθμού με Κυπριακά τραγούδια, με τίτλο “Το ΟΧΙ της Κύπρου” και με διαδοχικούς ομιλητές τους αείμνηστους, Δ/ντή Προγράμματος και δημοσιογράφο Δημήτρη Πουρνάρα, το Δ/ντή Βραχέων Πύρρο Μπαμίχα, Κυριάκο Καραμάνο, μετ’έπειτα Δ/ντή του Ραδ. Ιδρ. Κύπρου.

Εργάστηκε ως καθηγητής για 25 χρόνια στην Οικοκυρική Σχολή “Το Ελληνικό Σπίτι” της αειμνήστου Αγγελικής Χατζημιχάλη στην Αθήνα και στο Ιδιωτικό Γυμνάσιο “Σχολινάκη” στον Οικισμό Παπάγου.

Για πρώτη φορά στα 1952-55, μεταδόθηκαν θρακικά τραγούδια με την ορχήστρα και τη χορωδία του Π.Κ. από τους Ραδιοφωνικούς Σταθμούς του Ε.Ι.Ρ. με λαογραφική ανάλυση τραγουδιών από τον αείμνηστο Πρόεδρο της Εταιρείας Θρακικών  Μελετών,  Πολύδωρο Παπαχριστοδούλου και τη λαογράφο λογοτέχνη Ειρήνη Καβακοπούλου.

 Από το 1947 μέχρι και το 1949, με το μουσικό συγκρότημα και τη χορωδία του, έκανε την παραγωγή εκπομπών με δημοτικά τραγούδια απ’ όλη την Ελλάδα,

στον Ραδιοφωνικό Σταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων.

Από το 1951 επισκέπτεται διάφορες περιοχές του Ελληνικού χώρου, ως μουσικολαογράφος ερευνητής, συλλέγει και καταγράφει τοπικά τραγούδια και σκοπούς, διαθέτοντας σήμερα ένα εξαιρετικά πλούσιο αρχείο της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής.

Έγραψε τη μουσική για τη “Βαβυλωνία”, σε σκηνοθεσία του Καρόλου Κουν στο Θέατρο Τέχνης.

Επίσης, επένδυσε με μουσική πλήθος έργων και θεατρικών (ανταλλαγές με την Ιταλία, Premium Italia κ.λπ).

 Το 1961 ο αείμνηστος Πύρρος Σπυρομήλιος, Γενικός Δ/ντής του Ε.Ι.Ρ., κατόπιν εισηγήσεως του Π. Κ., αναθέτει σ’ αυτόν ειδικό συνεργείο για την αποστολή

και την συλλογή του μουσικολαογραφικού υλικού Θράκης, Μακεδονίας, Θεσσαλίας,

Ηπείρου, νήσων Σαρωνικού και Κρήτης. Το συλλεκτικό αυτό υλικό, με τίτλο “Το

δημοτικό τραγούδι στις πηγές του”, προβάλλεται σε εβδομαδιαίες ραδιοφωνικές εκπομπές από το Ε.Ι.Ρ., με μεγάλη επιτυχία και με επαινετικά σχόλια στις Αθηναϊκές εφημερίδες (Βήμα κ.λπ.).

 Συμμετέχει το 1946 επικεφαλής του συγκροτήματος δημοτικών τραγουδιών και βιολιστής, στο χορόδραμα της αείμνηστης Κούλας Πράτσικα στη Γαλλία.

Για πρώτη φορά δίνει τρία ρεσιτάλ Δημοτικής μουσικής με συνοδεία από

“κανονάκι” και “λαούτο” στο Γαλλικό Ινστιτούτο το 1946 και στον Παρνασσό το 1947 και 1948.

 Με το Ορχηστικό και το Χορωδιακό του συγκρότημα δίνει αξιόλογες συναυλίες το 1954 στην Εστία Νέας Σμύρνης, δύο στη Αίθουσα Κωνσταντινουπολιτών στον Αϊγιώργη, στην πλατεία Καρίτση και στα Φιλαδέλφεια το 1955, στο Θέατρο “Κεντρικόν” το 1957 και στο ίδιο θέατρο το 1968 υπό την αιγίδα της Περιηγητικής Λέσχης. Επίσης, στις Δελφικές εορτές, με τον συνθέτη Αργύρη Κουνάδη.

 Μετέχει στο Α΄ Βαλκανικό Φεστιβάλ στη Βουλγαρία το 1965, με τραγούδια

απ’ όλη την Ελλάδα στη πόλη Πύργο-Μπουργκάς και σε άλλες δεκαπέντε πόλεις.

(Αποστολή από την Α΄ Πολιτική Διεύθυνση του Υπουργείου Εξωτερικών).

Συμμετέχει στο Φεστιβάλ Λευκάδας το 1967.

Το 1976-77, με εντολή του Υπουργείου Παιδείας, αποσπάται από την υπηρεσία της Ε.Ρ.Τ. για ένα εξάμηνο, στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων για την συλλογή και την έρευνα τραγουδιών της Ηπείρου.

 Στις εκάστοτε μουσικές εκπομπές της Ε.Ρ.Τ., εκτός των χορωδών, συμμετείχαν οι καλύτεροι παραδοσιακοί μουσικοί της Ελλάδας. Μεταξύ των πολλών, κατά διαδοχικά διαστήματα, οι ακόλουθοι: Κλαρίνo : Πελοπίδας Πάνου, Κυριάκος Κωστούλας, Μανώλης Παπαγεωργίου, Τάσος Χαλκιάς και Βασίλης Σούκας. Βιολί : Τάκης Τζέμος, Δημήτρης Λαβίδας ή Μπάγιας, Θεμιστοκλής Αγγελής και Γιώργος Κόρος.

Κανονάκι : Λάμπρος Σαβαΐδης και Νίκος Στεφανίδης. Σαντούρι : Παναγιώτης

Σκοπελίτης ή Αϊβαλιώτης, Μανώλης Φιστιξής και Αριστείδης Μόσχος. Λαούτο :

Δημήτριος Βλαχόπουλος, Βασίλειος Χαρίσης, Φώτης Χαλκιάς και Χρήστος

Ζώτος. Κι θάρα : Τάσος Ζέρβας και Κώστας Σούκας. Τουμπελέκι : Ματθαίος

Μπαλαμπάνης και ν τέφι Λάζαρος Χαρισιάδης και Γιάννης Καβάκος.

Έχει πραγματοποιήσει μουσικολογικές διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο αντίστοιχο των Ιωαννίνων, στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, στο χορευτικό Ίδρυμα Στράτου, στο Δήμο Έδεσσας, στον Παρνασσό και στην Αδελφότητα Βησσανιωτών.

 Έχει δημοσιεύσει μουσικολογικά άρθρα και βιβλιοκρισίες στα περιοδικά “Ενδοχώρα” (Αλεξανδρούπολη), “Παράδοση και τέχνη” (Αθήνα), “Μακεδονία” (Θεσσαλονίκη), “Επί τροχάδην” (Έδεσσα), “Ελλοπία” (Αθήνα) και “Χοροστάσι” (Αθήνα).

 Ηχογράφησε δίσκους 78, 45 και 33 στροφών με τραγούδια από όλη την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, στα Μακεδονικά τραγούδια, οι εισαγωγές είναι συνθέσεις του ιδίου που έγιναν πανελλήνιες.

 Πέραν του παρόντος, είναι συγγραφέας πέντε μουσικολαογραφικών βιβλίων:

1. Μουσικά κείμενα δημοτικών τραγουδιών της Θράκης, Εταιρεία Θρακικών Μελετών: Αθήνα 1956

2. Τραγούδια της Βορειοδυτικής Θράκης, τόμος 178, Ι.Μ.Χ.Α.: Θεσσαλονίκη 1981.

3. Καθιστικά της Σωζόπολης, χορευτικά της Θράκης, τόμος 243, Ι.Μ.Χ.Α:  Θεσσαλονίκη 1993

4. Σκοποί και χοροί της Βορειοδυτικής Μακεδονίας, Ινστιτούτο Έρευνας Μουσικής και Ακουστικής (Ι.Ε.Μ.Α.): Αθήνα 2005.

5. Ανθολογία Μουσικολογικών Ανακοινώσεων και Δημοσιευμάτων 1954-2008, έκδ. Παντ. Καβακόπουλος: Αθήνα 2008.

"Το φιλί της ελπίδας''

Μεγάλος ο συμβολισμός και η δύναμη μιας τέτοιας εικόνας που μπορεί και να περάσουν δεκάδες χρόνια για να την ξαναδεί κανείς. Μέσα σε έναν τερατώδη κόσμο που για άλλη μια φορά στην ιστορία του, ματώνει αλλάζοντας, δύο μεγάλες Θρησκευτικές προσωπικότητες συναντιούνται.
Καθώς σκύβουν και οι δύο μπροστά από τη Μεγάλη Πύλη δεν μπορούν να κάνουν τίποτε άλλο παρά μόνο να ελπίζουν πως όσοι τους παρακολουθούν ίσως νιώσουν την ανάγκη να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους, μετατρέποντας τον σύγχρονο παγκόσμιο εφιάλτη σε κάτι άλλο, λίγο πιο ανθρώπινο.
Γιατί το να γίνουμε καλύτεροι Χριστιανοί είναι πάρα πολύ δύσκολο, όμως μπορεί προσπαθώντας το να καταφέρουμε να γίνουμε κάποτε καλύτεροι άνθρωποι.

Χ.Κ.