Φεντερίκο Φελίνι 20 Ιανουαρίου 1920 - 31 Οκτωβρίου 1993

 

Φεντερίκο Φελίνι, Ιταλός σκηνοθέτης του κινηματογράφου και σεναριογράφος, από τους σημαντικότερους δημιουργούς της «έβδομης τέχνης».

Γόνος μεσοαστικής οικογένειας του Ρίμινι, γεννήθηκε στα 1920, σαν σήμερα 20 Ιανουαρίου. Σπούδασε σε σχολεία καθολικών και πέρασε αρκετό χρόνο τεμπελιάζοντας και βάζοντας σε τάξη, αλλά και σε αταξία, τις παιδικές του αναμνήσεις. Καθοριστική για τη ζωή του, αλλά και ορισμένες ταινίες του θα είναι η αυστηρή εκπαίδευση του πάτερ Καρισίμι στο κολέγιο του Φανό. Γοητεύεται από ιστορίες φανταστικές πέρα από την πραγματικότητα, καθώς και από πρόσωπα και φιγούρες περιθωριακές και εκκεντρικές. Αλλωστε, είναι ενδεικτικό ότι σε πολλές ταινίες του, πρωταγωνιστικούς ρόλους έχουν κλόουν, νάνοι, τρελοί του χωριού.

Ο μεγάλος δημιουργός προσέγγισε τον κόσμο του κινηματογράφου μέσα από τη γελοιογραφία και το σκίτσο, από τότε που ήταν στα θρανία.

Αφού για ένα διάστημα δούλεψε στα καφενεία του Ρίμινι, φτιάχνοντας τα πορτρέτα των πελατών, εργάστηκε στη Ρώμη ως σχεδιαστής κόμικς και γελοιογράφος, ως βοηθός σε θέατρο και ως σεναριογράφος κωμωδιών, με την ταινία «Οι Βιτελόνι», που γύρισε το 1953, θα γνωρίσει την πρώτη του επιτυχία στο χώρο του κινηματογράφου.

Τα έργα του συνδυάζουν όνειρα, φαντασία και πάθος.

Στη φασιστική περίοδο, επί Μουσολίνι, ο Φεντερίκο και ο αδελφός του Ρικάρντο αναγκάστηκαν να μπουν στην οργάνωση “Avantguardista”, μια μορφή φαιοχιτώνων προσκόπων, αν και ο Φελίνι ουδέποτε προσχώρησε στη φασιστική ιδεολογία. Μάλιστα, “ξεχνούσε” συνειδητά να φοράει ορισμένα εξαρτήματα της στολής του σε ένδειξη αντίστασης στην εξουσία. Στα νιάτα του, ο Φελίνι δούλεψε σε διάφορες εφημερίδες ως αστυνομικός ρεπόρτερ κι αργότερα ως αρθρογράφος και γελοιογράφος. Απέφυγε την επιστράτευση κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και επέδειξε πολιτική απάθεια.

Το φιλμ «Λα στράντα» (1954) του χάρισε παγκόσμια φήμη.

Είναι ένα αλληγορικό φιλμ που έχει ως θέμα την απομόνωση των ανθρώπων στην αστική κοινωνία.

Οι «Νύχτες της Καμπίρια» (1956) και οι μετέπειτα ταινίες του, παρουσιάζουν μεγάλη δύναμη συγκινησιακής επίδρασης, καθρεφτίζουν τις αντιθέσεις του σύγχρονου κόσμου της Δύσης, αποκαλύπτουν σε βάθος και με λεπτότητα την ουσία της ανθρώπινης ψυχολογίας.

Το πιο αιχμηρό κοινωνικό φιλμ του Φελίνι θεωρείται η «Γλυκιά ζωή» (1959).

Ορισμένα από τα αριστουργήματά του είναι το «Οκτώμισι», η « Τζουλιέτα των πνευμάτων», το «Σατιρικόν», η «Ρόμα» και άλλα.

Το 1974 ο Φελίνι σε σενάριο που έγραψε ο ίδιος και ο Τ. Γκουέρα γύρισε το φιλμ «Αμαρκορντ», το οποίο έχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία.

Για πρώτη φορά, εξάλλου, ο Φελίνι δίνει σαφή πολιτικά χαρακτηριστικά: με όπλο τη σάτιρα ξεσκεπάζει αλύπητα τον ιταλικό φασισμό, τη σκληρότητα του, τη δημαγωγική προπαγάνδα.

Ο Federico Fellini είναι ο μεγαλύτερος σκηνοθέτης της Ιταλίας, ένας από τους πλέον εγωκεντρικούς σκηνοθέτες στην ιστορία του κινηματογράφου και η επιτομή της αισθητικής ενός ανθρώπου που χρησιμοποίησε τα προσωπικά του φετίχ, τα πάθη και τις προτιμήσεις του μετατρέποντας τις προσωπικές του εμμονές σε κάποιες από τις πιο συναρπαστικές εικόνες που έχουν παρουσιαστεί ποτέ στην οθόνη.

Ένα από τα παλιότερα πάθη του Φελίνι ήταν η “Σαραγκίνα”, μια απίστευτα παχιά πόρνη που πρόσφερε το κορμί της στους ψαράδες και εκείνοι της έδιναν της απούλητες σαρδέλες τους. Αυτός ο “φριχτός και θεσπέσιος δράκος”, όπως την αποκαλούσε ο Φελίνι, ήταν τυπικό δείγμα των παράξενων, πληθωρικών, βαριά σεξουαλικών μορφών που στοίχειωναν τα όνειρά του και θα εμφανίζονταν επανειλημμένα στις ταινίες του.

Δεν υπάρχει τέλος. Δεν υπάρχει αρχή. Υπάρχει μόνο ένα ατέλειωτο πάθος για ζωή.

Όσοι είναι πάντα συνεπείς, είναι ύποπτοι.

Εμπειρία είναι αυτό που παίρνεις όσο ψάχνεις για κάτι άλλο.

Σε κάποιο βαθμό όλα είναι ρεαλιστικά. Δεν υπάρχουν σύνορα ανάμεσα στη φαντασία και στο πραγματικό.

Η λογοκρισία είναι διαφήμιση πληρωμένη από το κράτος.

Είναι πιο εύκολο να είσαι πιστός σε ένα εστιατόριο παρά σε μια γυναίκα.

Όλη η τέχνη είναι αυτοβιογραφική. Το μαργαριτάρι είναι η αυτοβιογραφία του στρειδιού.

Κανένας κριτικός που γράφει για μια ταινία δεν μπορεί να πει περισσότερα από την ίδια την ταινία, αν και κάνουν ό,τι μπορούν για να μας κάνουν να πιστέψουμε το αντίθετο.

Ρώμη: ένα απέραντο νεκροταφείο που σφύζει από ζωή.

Αν υπήρχε λίγο περισσότερο σιωπή, αν μπορούσαμε όλοι να σιωπήσουμε… ίσως θα μπορούσαμε να καταλάβουμε κάτι.

Φρεντερίκο Φελινι

20 Ιανουαρίου 1920 - 31 Οκτωβρίου 1993

Από ανάρτηση της Χριστίνας Κωστή.